Skírnir - 01.01.1963, Side 138

126
Sveinn Einarsson
Skírnir
og hafa þeir Indriði Einarsson og Eggert Ó. Brím snúið því á
íslenzku.“ Hinn 1. apríl birtir blaðið svo grein eftir Benedikt
Sveinbjarnarson Gröndal um þennan leik og Helga hinn magra
eftir séra Matthías, sem leikinn hafði verið á Akureyri og var
þá nýlega útkominn á prenti.
Af því, sem hér hefur verið rakið, skyldi maður halda, að
undirtektir áhorfenda hafi verið jákvæðar, sem og aðsókn
hafi sýnt, en hvort sá áhugi hefði verið til frambúðar, skal
látið ósagt. Þó að blaðadómararnir finni að ýmsu, eru mót-
tökurnar þó sem grænt ljós: áfram er óhætt að halda. Og
blöðin gera sér ljóst, hvað þessi dirfskulega nýbreytni táknar
í rauninni.
Sé síðan litið á þróun næstu ára, kemur í ljós, að svo er
sem um tvær stefnur sé að ræða í leikritavalinu. Indriði Ein-
arsson og fylgismenn hans flytja sig yfir í Breiðfjörðsleikhús
eða Fjalaköttinn, sem vigður var 1893, og þar halda þeir fram
sinni þjóðlegu viðleitni; Goodtemplarahúsið heldur hins vegar
áfram að vera heimkynni dönsku vaudevillanna.
Einkum er það í Breiðfjörðsleikhúsi veturinn 1894—5, sem
Indriði Einarsson og skoðanabræður hans, — með aðstoð Stú-
dentafélagsins, — reyna að láta rætast drauminn um íslenzkt
verkefnaval. Af fjórum leikritum, er þá voru flutt, voru þrjú
íslenzk, og aðeins eitt þeirra hafði verið leikið áður (Hellis-
menn Indriða). Hinn 5. janúar 1895 var frumsýning á leik-
ritunum Systkinin í Fremstadal eftir Indriða Einarsson og
Hjá höfninni eftir Einar Benediktsson. Fjallkonan 10. janúar
segir, að ekki hafi þótt mikið til leikja þessara koma, og Isa-
fold tveim dögum síðar tekur í sama streng, telur þetta leik-
rit Indriða ekki geta jafnazt á við önnur þjóðsagnaleikrit hans
og fer háðslegum orðum um leik Einars. Þjóðólfur 11. janúar
getur varla talizt hrifinn heldur, en dómi blaðsins 25. s.m. lýk-
ur þó á þessum orðum: „... er það bein skylda vor, að hlynna
sem bezt að öllu íslenzku og þjóðlegu leikritasmíði, sem eitthvað
hefur til síns ágætis, og örfa þannig fremur höfundana til
frekari viðleitni í þá átt heldur en að draga úr þeim kjark-
inn.“ Af þeim leikendum, sem hlýlegast er tekið, má nefna
Gunnþórunni Halldórsdóttur, sem þarna lék sitt fyrsta hlut-