Skírnir - 01.01.1963, Blaðsíða 144
132
Sveinn Einarsson
Skírnir
dóttir fram á sviðið í fyrsta sinn, i titilhlutverkinu. Segja má
kannski, að þessir tveir leikir hafi verið ,,ej hlot til lyst“ og
því að sínu leyti fitjað upp á nýju þar. En hvað var það,
sem olli þessari gætni? Hugsanlegt er, að skortur nothæfra
þýðinga hafi haft sín áhrif. Þá var ekki heldur þess að vænta,
að leikhópurinn þroskaðist með stökkbreytingum, þar þarf
allt að taka sinn eðlilega tíma og fara að sinni röklegu rás,
áður en kröfumikil verkefni verði á valdi leikenda, ekki er
ósvipaða hluti að segja um smekk áhorfenda, og loks er vert
að hafa í huga aukinn uppsetningarkostnað á leikritum, sem
ekki voru með gamla markinu brennd, heldur kröfðust nýrra
leiktjalda og útbúnaðar. Leikárið 1899—1900 bauð að mestu
upp á gamla kunningja, að viðbættu leikritinu Ungu hjónin
eftir Poul Nielsen — Þjóðólfur lýsir leik þessum svo 12. jan-
úar 1900, að þann sé „fjörugur og allskemmtilegur“ en hins
vegar „ekki sérlega efnismikill" —; kannski mætti flokka leik-
ritið með millistigsleikjunum, sömuleiðis Skríl eftir Overskou,
þar sem raunsæismennirnir létu sér vel líka jafnréttishugsun
leiksins og samúð með alþýðu manna. En þessi leikur var
reyndar ekki nýnæmi hér, hafði fyrst verið sýndur hér í tíð
Jóns Guðmundssonar ritstjóra og að hans forgöngu. Loks var
svo gerð tilraun með rómantísku söguleikritin með sýningum
á Milli bardaganna eftir Bjömson. Að dómi blaðanna var þó
það verkefni ofviða flestum leikendunum, nema Jóni Jóns-
syni (Aðils, síðar prófessor), sem fór með hlutverk Sverris
konungs, eitthvert bezta afrek hans á stuttum leikferli. Einna
harðast úti varð sú, er Ingu lék, Þóra Sigurðardóttir, sem þó
var ein af beztu leikkonum félagsins. En þá gerist athyglis-
verður hlutur, leiðbeinandinn, Einar Hjörleifsson, kemur fram
á ritvöllinn leikkonunni til varnar, segir, að hana beri ekki að
lasta fyrir skilning á hlutverkinu, því að hann sé sinn, en ekki
hennar. Hér er ábending um hlutverk leikstjórans í sýning-
um læikfélagsins í tíð Einars Hjörleifssonar.
Næsta ár er hann enn leiðbeinandi, og nú er látið til skar-
ar skríða, og raunsæisstefnan heldur innreið sína á hið ís-
lenzka leiksvið. Það var orðin venja hjá félaginu, og ekki óeðli-
legt, að leiðbeinandi hefði sín áhrif á leikritavalið, en Einar