Skírnir - 01.01.1963, Blaðsíða 145

Skirnir
Leikritaval í Reykjavík um aldamótin
133
nýtur hér stuðnings t. d. Bjarna frá Vogi, sem þýðir fyrir
Leikfélagið leik Hermanns Sudermanns „Die Ehre“, hér kall-
að Heimkoman. 1 aðalhlutverkið valdist nýliði, Sólveig Sveins-
dóttir, en hún var Vestur-íslendingur og átti því að þekkja
stórborgarlíf það, sem leikurinn lýsir, af eigin raun. Þessi til-
raun tókst vel, undirtektir blaðanna voru mjög svo jákvæðar,
og sýningar urðu ekki færri en 8, en það var óneitanlega gott
í tæplega sex þúsund manna bæ. Vindáttin var að breytast.
f rauninni þarf þó þetta leikritaval ekki að tákna það, að
hér hafi verið gerð tilraun til að losa sig undan óbeinum
áhrifum frá Danmörku; þessi leikur hafði verið sýndur í
Danmörku (t. d. á Folketeatret skömmu fyrir aldamót) og
átt þar góðu gengi að fagna, og þegar bæði Þjóðólfur og fsa-
fold sjá ástæðu til þess í leikdómum sínum að geta þess, að
hið danska heiti leiksins sé „Forhus og Baghus“, er ekki laust
við, að vakni hjá manni ýmsar grunsemdir. Hér á eftir fylgdu
líka sýningar á tveimur dönskum leikritum, Gulldósunum eftir
Olufsen, gamanleik frá síðari hluta átjándu aldar, og Þrumu-
veðri eftir Hostrup. Það var einkum hið fyrra af þessum leik-
ritum, sem gaf leikdómurum blaðanna tækifæri til að taka
upp í sig. Má vera, að hér hafi stjórnmálin og afstaðan til
Dana, svo sem raunar stundum ella, valdið nokkru um orða-
val. Hannes Þorsteinsson segir m. a. í Þjóðólfi (19. marz
1901): „ .. . Hefur Dönum þótt hann (þ. e. leikurinn) eink-
ar skemmtilegur, því að 1898 hafði hann verið leikinn 123
sinnum í dönskum leikhúsum. Hér mun hann naumast verða
mjög langlífur . . . Er nokkuð undarlegt af leikfélaginu að
taka þennan leik framar öðrum til að sýna æskulýðnum hér
í Reykjavík. Það er t. d. mikil apturför frá „Heimkomunni“.
Líklega er það gert fyrir „fólkið“, vegna „grínsins“ og ærsl-
anna á leiksviðinu við og við, en því er öllu svo háttað, að
leikurinn lifir naumast mjög lengi á því hér. Og félag, sem
ætlast til að njóta styrks af almannafé, verður jafnan að gæta
þess, að verða ekki alltof óvandlátt í vali sínu, eða láta blekkj'
ast af því, þótt Danir t. d. finni „púður“ í hinum og þessum
skrípaleikum. Hér er að eins bent á þetta félaginu til athug-
unar eptirleiðis, að það leitist við að halda réttu stryki (sic),