Skírnir - 01.01.1963, Síða 155

Skírnir
Leikritaval í Reykjavík um aldamótin
143
af Jónasi Hallgrímssyni. Leikur þeirra þar hafði hrifið marga.
Ekki er ósennilegt, að leikfélagið hafi þarna gripið tækifærið
og falið hinum vinsælu leikendum önnur elskendahlutverk,
sem að vísu gerðu meiri og fjölbreyttari kröfur um leiktúlkun.
Svo lá og önnur ástæða fyrir þessu verkefnavali, höfundur-
inn, Hall Caine, hafði verið á ferð á Islandi nokkrum árum
áður og þá bundizt vináttuhöndum við m. a. Indriða Einars-
son; þetta varð til þess, að hann breytti í leikgerð sögu sinni
„The Christian", sérstaklega fyrir Leikfélag Reykjavíkur.
Að sjálfsögðu höfðu skærur út af hlutverkaskipun sín áhrif
á verkefnavalið, en nú verður maður í flestum tilfellum að
geta sér til um slíkt, fundargerðarhækur gefa aðeins örsjaldan
upplýsingar. Dæmi slíks kann að hafa verið sú hugmynd
Árna Eiríkssonar að velja eitt leikrit við hæfi hverrar af aðal-
leikkonunum þremur á hverjum vetri, eins og EufemíaWaage
segir frá í endurminningum sínum, Lifað og leikið; einhvem
veginn virðist það hafa tekizt svo slysalega til, að Gunnþór-
unn Halldórsdóttir varð viðskila við félagið í aldarfjórðung.
Svo gátu að sjálfsögðu ýmsar ástæður listræns eðlis, sem ekki
urðu samrýmdar, gert að verkum, að tvær grímur rynnu á
menn um val hins og þessa verkefnisins. Á annan dag jóla
1906 hafði leikfélagið fmmsýningu á Kamelíufrúnni eftir
Alexandre Dumas yngri. Öllum blöðunum bar saman um það,
að ytri umgerð sýningarinnar væri, eins og Þjóðólfur orðaði
það, „öldungis fráleit". Nú hittist svo á, að þetta leikár var
sparnaðarár hjá Leikfélaginu, og varla hefur það látið sig
dreyma um að koma upp „salon“, eins og þeir gerðust glæsi-
legastir á tíma Kamelíufrúarinnar í París. En eigi að síður
var nú leikritið valið til sýningar, og gagnrýnendur hrósuðu
þrátt fyrir allt happi yfir því vali: Stefaníu Guðmundsdóttur
hafði gefizt tækifæri til að leika Marguerite Gautier, og leik-
ur hennar einn var talinn réttlæta það: „hún er sálin og
sólin í sýning Leikfélagsins . . .“, eins og Ingólfur komst að
orði (23. janúar 1907).
Vissulega væri skemmtilegt að geta rakið, hvað að baki lá
hverju einstöku vali verkefnis, en hér er ekki kostur að eltast
við það, svo fremi það sé ekki til skýringar á þeim þráðum,