Skírnir - 01.01.1963, Side 206

194
Ritfregnir
Skírnir
með hliðsjón af slíku. Á eina hefi ég rekizt. Á bls. 64 stendur: taki Völ-
undar til máls, en hlýtur að eiga að vera taki Völundur til máls.
Ég las mér bók þessa til mikillar ánægju, og ég tel ástæðu til að fagna
útkomu hennar. Vandaðar alþýðuútgáfur fomrita eiga sér mikið hlut-
verk. Tel ég á því mikla nauðsyn, að spakir menn í þessum fræðum bæti
úr brýnum skorti, og ekki sizt vildi ég óska þess, að Jón Helgason léti
fleiri rit á borð við þetta frá sér fara. Hann hefir margoft sýnt, að hon-
um er ekki aðeins lagið að gera úr garði strangvísindalegar útgáfur, held-
ur kann hann einnig að ná til alþýðu manna með penna sínum.
Hálldór Halldórsson.
Snorre Sturlasons Edda, Uppsalahandskriften DG 11, facsimile-
edilion i Ijustryck. Pa uppdrag av Sveriges Riksdag utgiven med histo-
risk inledning av Anders Grape f. — Stockholm 1962.
Bók þessi á sér langa sögu. I tilefni af Alþingishátíðinni 1930 ákvað
ríkisdagur Svíþjóðar að gefa Alþingi hókagjöf. Merkust allra þeirra bóka
var ljósprentun af Uppsala-Eddu (De la Gardie 11 í háskólabókasafni
Uppsala). Var sú prentuð á pergament, aðeins eitt eintak, það sem AI-
þingi var gefið. En auk þess voru prentuð 500 eintök á pappír, og er hér
eitt eintak þeirrar prentunar. Þessi eintök voru einkum ætluð til gjafa
handa visindastofnunum.
Árið 1931 ákvað ríkisdagurinn, að ljósprentuninni skyldi fylgja um-
ritun textans á vanalegt prentletur, nákvæm fomskriftarfræðileg rann-
sókn handritsins og saga þess. Til þessa verks voru fengnir Anders Grape
yfirbókavörður í Uppsölum og Gottfrid Kallstenius lektor. Vegna annarra
nauðsynjastarfa dróst verkið, og féllu báðir þessir fræðimenn frá, áður
en þeir hefðu lokið þvi (Grape 1959, Kallstenius 1942). Þó höfðu þeir
báðir unnið mikið að því. Grape hafði haft með höndum rannsókn á sögu
handritsins; henni var að vísu ekki með öllu lokið, þegar hann andaðist,
og var þá fenginn dr. Olof Thorell til að ganga frá því. Auk þess las
lektor (nú prófessor) Bjami Guðnason það yfir. Var nú tekið það ráð
að gefa út ljósprentunina og ritsmíð Grapes, og lögðu þeir prófessorarnir
Dag Strömbáck og Valter Jansson síðustu hönd á það með prófarkalestri.
Umritun textans hafði verið falin lektor Kallstenius, og var þvi verki
lokið, þegar hann féll frá, en svo er að skilja sem mikið sé eftir af forn-
skriftarfræðilegri rannsókn handritsins.
Verk Grapes er 119 bls., þar með talið inntak á ensku. Er þar sögð
saga handritsins. Mjög lítið er um það vitað, þangað til það komst í eigu
Brynjólfs biskups, en ef til vill má segja, að ekki hafi allt verið full-
kannað, sem varðar sögu handritsins á fyrri öldum. Árið 1639 hlaut
danski fræðimaðurinn Stephanus Stephanius Eddu-handrit að gjöf frá
Brynjólfi biskupi, og hafa gild rök verið að því færð, að það hafi ein-
mitt verið þetta handrit. Eftir dauða Stephaniusar keypti Magnús Gabriel