Skírnir - 01.04.2000, Blaðsíða 142

136 INGRID U. OLSSON OG ELSA G. VILMUNDARDÓTTIR SKÍRNIR
inu. Höfundarnir bættu frekari rannsóknum við (45) og skrifa að
geislavirknin sé mjög nálægt því sem kemur fram í þýskum sýn-
um, en þó örlítið meiri (lægri aldur) þótt munurinn sé ekki töl-
fræðilega marktækur. Ekki fannst sami munur milli norður- og
suðurhvelsins, sem kom fram í Groningen varðandi árið 1695 e.
Kr. Broecker og Peng (46) fjalla um möguleika á því að blöndun-
in milli norður- og suðurhvels hafi breyst. Flutningur kolsýru
með sjávarstraumum hlýtur að vera veginn upp af samsvarandi
flutningi þess í andrúmsloftinu.
Rozanski o.fl. benda á í grein sinni (47) að 14C02 (umfram-
styrkur eða 14C) í lofthjúpnum var hærri í hitabeltinu en á norð-
lægum breiddargráðum í byrjun tíunda áratugarins. Barbetti o.fl.
(45) nefndu það einnig í umfjöllun sinni að gildin frá Tasmaníu
sýni nokkrum promillum meiri geislavirkni en þá sem er í kol-
sýru lofthjúpsins á norðlægum breiddargráðum. I (47) er fjallað
um gildi frá byrjun tíunda áratugarins frá fjórum stöðum, þ.á m.
Cape Grim í Tasmaníu með gildi sem eru um 5,5%o lægri en gildi
frá tveimur stöðum á norðurhveli. Gildin frá Aychapicho í
Ekvador eru enn lægri og má rekja það til sambands við ENSO-
fyrirbærið (El Nino).
I heimild (48) er greining á mismunandi kvörðunarferlum frá
1986 og 1993 og aðlaganir á tímatalinu, sem menn sáu ástæðu til
að gera svo að hægt væri að fá sambærilegar niðurstöður frá
Norður-Ameríku, Bretlandseyjum og Þýskalandi. Greiningin
bendir til þess að viður úr trjáhringjum frá Þýskalandi og Banda-
ríkjunum frá vissum tímabilum gefi hærri aldur en viður frá Ir-
landi. Þar getur verið um að ræða 20-30 ára mun. Munurinn er
breytilegur frá einum tíma til annars og getur komist upp í 40 ár
eða rúmlega það. Hegðunarmynstrið breytist dálítið þegar trjá-
hringjamælingarnar eru aðlagaðar, en það yrði of langt mál að
greina nánar frá rannsókninni.
í Radiocarbon 37 eru auk þess nokkrar greinar sem eru áhuga-
verðar í sambandi við að greina ástæður fyrir breytileika í geisla-
virkni. Ein grein fjallar um furutré frá 1942, 1946 og 1989 eða þar
um bil. Meiri virkni fannst í þeim hluta viðarins sem myndaðist
snemma á vaxtartímanum og hærri gildi í Ástralíu en í Evrópu
(Ravenna). Yngstu sýnasamstæðurnar, bæði frá norður- og suð-