Skagfirðingabók - 01.01.1967, Side 27

ÞÁTTUR JÓNS BENEDIKTSSONAR Á HOLUM
kjaft." Fleiri gífuryrði og illspár hafði Jón við Vilheln af þessu tilefni,
svo að menn heyrðu. Eru þau ekki hafandi eftir og naumast prenthæf.
Hefur þá Jón mjög breytt háttum sínum frá venju og verið æstur í
skapi. Þótt hann væri geðnæmur og úðir hans sterkar, var ekki venja
hans að beita stóryrðum, þó að honum þætti mjög miður. Honum var
þá tamara að nota sér beiskyrði án áberandi skammavilja og oft svo
meitluð og hnitmiðuð, að þau hittu vel í mark. Annars kunni Jón ekki
að dyljast fremur en faðir hans. Þeir voru um það líkir að fara aldrei
krókaleiðir, heldur velja beina braut að settu marki. Var ekki líklegt,
að vel gæti farið á með þeim Jóni og Vilhelm síðar, enda urðu þeir
óvildarmenn.
Vilhelm fluttist með konu sinni að Hofsstöðum í húsmennsku
vorið 1881. Fæddist þeim þar sonur, er skírður var Vilþór. Þau voru
eitt ár á Hofsstöðum og fóru þaðan til Sauðárkróks. Ekki verður ferill
Þóru lengur rakinn eftir kirkjubókum, því að kirkjubækur Sauðár-
króks lentu allar í eldhafi 1898. Þó greina dómabækur Skagafjarðar-
sýslu frá því, að sóknarpresturinn á Sauðárkróki, sr. Tómas Þorsteins-
son, hafi gefið vottorð um dánardaga þeirra mæðgina. Samkvæmt því
vottorði, sem telja verður öruggt, lézt Þóra 24. júní 1882 og Vilþór
sonur hennar 1. júlí sama ár. Dauðamein þeirra er ekki greint, en
vitað er, að mislingar geisuðu um allt land þetta sumar og lögðu
marga í gröfina. Þá er Jón heyrði andlátsfregn Þóru dóttur sinnar,
varð honum að orði: „Hún var mér dauð hvort sem var."
Þess er áður getið, að Hólar voru seldir sýslunefnd Skagafjarðarsýslu
snemma vors 1881. Hafði Jón Benediktsson þá tryggt sér ábúð á Hofi
næstu ár og fluttist þangað í fardögum. Ekki er hægt að fylgja honum
frá Hólum án þess að geta fáum orðum þeirrar raunar, er beið hans
þar haustið 1880, er hann var sviptur fjárforræði og honum skipaður
fjárhaldsmaður. Mátti segja, að fátækt sína þyldi hann illa, en þó
frelsisskerðinguna margfalt verr. Einnig mun kona hans hafa tekið
sér þetta mjög nærri. Varð hann að þola þessa lægingu fimm ár, án
þess að fá réttingu mála sinna. Mun ég víkja að þessu nánar, þá er
nær verður komið þeim tíma, er Jón endurheimti réttindi sín.
Jón flyzt að Hofi ásamt konu sinni og þremur sonum, Halldóri,
Birni og Gunnari, og sezt þar að í tvíbýli. Er hann talinn fyrir ábúð
25