Rauðka : úrval úr Speglinum - 01.06.1944, Page 14

Gismondi-samningurínn.
Þrátt fyrir alla æsingu hinna annarra stjórnar-
blaða í það að birta Gismondi-samninginn, verður
SPEGILLINN fyrstur til, eins og endranær. Vér
þolum það sem sé ekki mikið lengur, að því sé
haldið fram bláköldu, að samningurinn sé alls
ekki ritaður, lieldur hafi farið fram með hand-
slagi á einhverju öldurhúsinu suður í Genúa, —
heldur ekki þolum vér hitt, að smáglefsur séu tekn-
ar úr honum, meir eða minna rangfærðar, og not-
aðar til lævíslegra blekkingartilrauna um menn og
málefni. Það má vart vansalaust telja, hve lengi
rit eins og þetta hefir legið óbætt hjá garði, og
þvi er það, að Bókmenntadeild Menningarsjóðs
SPEGILSINS tekur sig nú til og lætur það á
þrykk út ganga í ódýrri útgáfu. Ætti útgáfa þessi
ekki síður að auka hróður forstöðumanna deildar-
innar en önnur afrek hennar, hverra fremst mun
vera það, að hafa ekki gefið út Gallastríðið. Hafa
þeir hér sem fyrr sýnt, að þeir geta tileinkað sér
orð skáldsins:
Þéttir á velli, þéttir í lund,
þrautgóðir á raunastund.
Því að sannkallaðar raunastundir hafa það verið
að yfirstíga alla þröskulda og erfiðleika, sem þeim
hafa verið bakaðir af forráðamönnum samnings-
ins, sem auðvitað hefðu aldrei gefið hann út af
eigin rammleik, heldur þvert á móti rituðu hann
á dulmáli, sem tók oss þrjár vikur að leysa, þrátt
fyrir velviljaða aðstoð tveggja Daníela og Skipa-
útgerðar Ríkisins. En „sigursæll er góður vilji“,
og vonum vér, að nú verði mikill harmur kveðinn
að öllum erkifjendum islenzkrar vísindastarfsemi,
svo sem Bókmenntafélaginu, Þjóðvinafélaginu,
Sögufélaginu, Vigfúsi frá Engey og Fjámámi
Ingólfs Arnarsonar. Prentvillur eru fáar og á svo
að vera í góðri bók. Þess skal með þakklæti get-
ið, að Alþingi hefur ekki séð sér fært að veita
nokkurn styrk til útgáfu þessarar, og ætti það að
vera nægileg meðmæli með henni, ekki sízt ef það
við bætist, að útgefendumir eru ekki prófessorar;
sízt að nafnbót.
Þeim góðum mönnum, sem þetta bréf sjá eður
heyra, senda þeir Guðlaugur íslendingur og Hálf-
dán í Búð kveðju Guðz og sína, kunnugt gjörandi,
að þá er liðin voru frá hegatburð vors Herra
mcmxxxiij ár, sunnudaginn Quasi modo geniti,
við skeinkinn í Barnum í Genova, vorum vér í hjá,
sáum og heyrðum á koss og handaband og sign-
ingu þeirra Gismundar stútungsgreifa af Lang-
barðalandi og Ólafs Tappé, Magnúss og Helga
víxlara, Ricardo Torso og Kristjáns Vestur-Indía-
fara, allra fyrir hönd fátækra fiskimanna og
skreiðarmangara in Terra Islandia, staðfestandi
með sér svolátandi mútu- og landráðasamning:
Imo.: Vær, Gismundur, gotugreifi og svilja af
Langbarðalandi, lofum og heitum, upp á
æru- og samvizkubit, að kaupa ekki né mót-
taka af íslendingum, ævilangt, kinnfisk,
bógfisk, bjöllufisk, kellingarsvuntur, kverk-
sigar, hnakkakúlur, kjaftafisk, krumma,
karlprjóna, baulu, kisuroð, hausasmjör,
tálkn né slöp, roð né ugga, svil né greppa,
náðarsamlegast eftirlátandi alla slíka kaup-
höndlun og svindilbrask vorum elskulegum
vinum, Marabotti og þeim bræðrum. Item
skuldbind ég mig til að leigja sömu elsku-
legum skiptivinum gaddhús vor um gjör-
valt Valland, Púl, Sikiley, Eritreu, Somali-
land, Abessiníu og Barbaríið, til þénan-
legra afnota og hentisemi, um næstu tvö
misseri.
Ildo.: Vær sameinaðir trúnaðarmenn íslenzkra
fiskeigenda, Ólafur Tappé Ltd. og kumpán-
ar hans, lúkum júngkæra Gismundi CCC
þúshundruð silfurpeninga. Ennfremur lúk-
um vér velnefndum júngkæra Gismundi
önnur CCC þúshundruð silfurpeninga og
lofum því, að téð gaddhús verði ekki opn-
uð né á annan hátt notuð, og kaupum í því
skyni á kostnað íslenzka ríkisins lása, lok-
ur og slagbranda og setjum fyrir þau in sjö
heilögu innsigli erkiengilsins Metúsalems,
heilags Þorláks, Hermanns, Mussolini, Jón-
asar og hins margblessaða prófessors Guð-
brands og Ras Gugsa. Loks gjöldum vér in
þriðju CCC þúshundruð fyrir júngkærans
velvilja, góðgjörðir, fastar og fljótandi og
greiðasemi oss til handa, fyrr og síðar og
in futuro. Skuldbindum vér oss til að reiða
féð af hendi fyrir Decollationem sancti Io-
hannis Baptistae komandi, í silfurmynt
sleginni kontrafeyi Eysteins, óskandi júng-
kæra Gismundi margvelnefndum allrar
gæfu og blessunar í kauphöndlun sinni við
frændur vora Austmenn. Og til meiri auð-
10