Rauðka : úrval úr Speglinum - 01.06.1944, Síða 137

1918-1. desember -1938.
Hátíðaljóð (XIII. 22.-24.)
PROLOGUS.
Fyrr var lítið frelsi í landi,
fólkið danskir undirsátar.
Næsta lítið bar á Brandi. —
Börnin voru ekki skátar.
Enn var Héðins óskráð saga.
Eysteinn skreið á kvennapalli.
Bændur áttu beztu daga.
Björg var nóg í hverjum dalii.
Enn var Hermann ungur drengur,
æðarfuglinn lítið kvekktur.
Ólafur Friðriks, eins og gengur,
engum manni að góðu þekktur.
Enn var Jónas öllum gáta.
Ennþá Tíminn reifum vafinn.
Isafold þurfti ekki að státa:
Aldni Björn var löngu grafinn.
Kunnar voru ei kreppur þungar.
Kóngurinn hérna aldrei gisti.
Sátu á þingi þjóðskörungar, —
þar var enginn kommúnisti.
Útgerðin var ekki í molum. <■—
Alliance hvergi næddi.
Dýr þó væru kaup á kolum
Kveldúlfur á sjónum græddi.
Einkaframtak óx í landi.
Islandsbanki stóð þá keikur.
Kratar engum urðu að grandi.
Óli Thors var hvergi smeykur.
Skuldum landsins lágar tölur
lýstu, eins og bar að vera.
Engar þekktust einkasölur, —
allt var hægt að þenkja og gera.
Framsókn átti fáu að skarta, —
fékk þó samt af náð að hjara.
Sambandið að sínu hjarta
safnaði dyggðum Hörmangara.
Sagt er oss, að sagan geymi
sögnina í þessu líki:
Upplausn var í öllum heimi,
Island gerðist sjálfstætt ríki“.
I.
Eftir aldalangt strit og stríð
stórdanir komu að semja
um frelsi til handa frónskum lýð,
sem fært þótti ekki að hemja
sem lítilsigld bændalydduþý
lengur í danskri áþján.
Fullveldið heimti nú á ný
1918.
I. decembris, frágum vér,
fullveldis sólin stígi,
blóðrauða geisla gaf frá sér,
glampaði á stjómarvígi.
Upphófst að nýju Eggerz von
og allsherjar valdadraumar.
Þá trúi ég Magnús Torfason
trufluðu nýir straumar.
Yfir oss dundu árin hörð,
allt var úr lagi skekið,
til bjargar útpíndri ættarjörð
enska lánið var tekið.
Tók þá að magnast Tímans lið,
trylltist af heiftaræði,
svo að útjaskað Ihaldið
átti sér hvergi næði.
Uppreis að nýju Eggerz sól
úr undirdjúpsins móðu.
I Tímans nepju hann næddi og kól.
af Nástrandar kaldri slóðu.
Baktjaldamakk og beinaþing
Bolsar og Jónas háðu,
auðtrúa leiddu almenning,
æru af mörgum fláðu.
Falskir Hriflungar fylltust meir
fárlegri valdasýki,
bændalyddumar leiddu þeir
löngum í Sambandsdýki,
líkt og bandingjar biðu þar
bundnir á skuldaklafa.
Brúkuðu rússneskt réttarfar
ráðendur kaupfélaga.
II.
„Man ég þig, ey,
þar sem unnir rísa
háar, hryggbreiðar,
að hömmm frammi“.
Þar sem áður
íhald ríkti
ávaxta naut
með einkaframtak.
133