Rauðka : úrval úr Speglinum - 01.06.1944, Page 144

Hefr nú Fúsi prestr upp ræðu sína ok talar langt
örendi ok snjallt; lýsti hann greinum þeim, er
með þeim höfðu verit um margt ár, ok hvern
hnekki þeir höfðu af beðit, „en meðan vér frændr
berumsk á banaspjót, veðr íhaldit uppi ok gengr
sem lok yfir akra. Er þat drengiligra miklu, at
vér setim deilr várar, alls vér erum eins kjalar,
ok fylkim liði saman gegn fjöndum várum. Er þat
mitt ráð, at vér stofnim samfylkingu, en fyrir-
menn gangi í fóstbræðralag“. Var gerðr góðr rómr
at máli Fúsa prests, einkum meðal enna smæri
manna. Þá mælti Heðinn: „Vel segisk þér, Fúsi
prestr, ok þat veit trúa mín, at eigi mælti Þórgeirr
goði betr né vitrligar forðum, ok er einsætt at
fara at þínum ráðum“. Lustu menn nú upp fagn-
aðarópi ok drápu á skjöldu. Seilðisk Heðinn þá
upp á staflægju ok tók torfljá mikinn ok fornan;
var hann ryðgaðr mjök. Tvíhendir hann nú Ijáinn
ok höggr í gólfhelluna, ok sökk ljárinn upp at
skammorfi, en hellan klofnaði. Kippir hann nú
ljánum ór upp ok var hann þá bjartr sem silfr.
Heðinn mælti: „Hér rnegu menn sjá torfljá þann,
er Magnús Torfuskalli bar jafnan í þingaferðum
ok Skeiðaréttum ok vá með margan misendis-
mann; en eptirmenn hans fengu eigi valdit fyrir
æsku sakar, ok því er ljárinn hér en eigi í Sigtún-
um at Egils. Skulum vér nú ganga út á Arnarhvál
ok rísta jarðarmen, ok munum vér ganga undir
þat, höfðingjar, ek ok Stephan og Einarr ok
Brynjúlfr ok staðfesta svá félagsskap várn“. Þeir
gera svá ok ganga út á hválinn ok allt lið þeira.
Kveðr Heðinn til leysingja sinn, er kallaðr var
Guðmundr Ó-góði, ok bað hann rísta grasmeri
svá mikla, at þeir mætti undir ganga uppréttir,
því at þeir Stephan máttu eigi beygja sik. Tví-
hendir Guðmundr nú ljáinn ok rístr sem mest hann
má, ok fórsk eigi hönduliga; rístr hann nú upp
ór jörðu jarðarmen, svá at báðir endar váru íastir
í jörðu, ok setr þar undir málaspjót. Nú vekja
þeir sér fjórir blóð, Kaupa-Heðinn, Stephan Svía-
gríss, Einarr rauðáta ok Brynjúlfr lítilskeita, ok
láta renna saman dreyra sinn í flagit ok hræra
saman moldina ok blóðit.
Nú víkr sögunni til Hreggnasa. Þenna enn sama
dag hafði hann boð inni í Sölvhólskoti, ok váru
þar vinir hans margir ok skjólstæðingar, Jón tík-
argjóla, Kastanrazi kúarektor ok margir aðrir.
Nú verða þeir varir mannaferða ok ganga út
margir saman á túnit; koma þeir þar at, sem þeir
Hjaðningar starfa at moldarverkum sínum, ok sjá
þegar hverju gegnir. Þá skríða þeir undir jarðar-
menit, Einarr ok Brynjúlfr, þeir váru mjóvir ok
smugu sem maðkar. Þá lagðisk Heðinn á fjóra
fætur, en meðr því at maðrinn var feitr og digr
sem naut, þá varð hánum óhægt um skriðit. Þá
mælti Hreggnasi stundarhátt: „Lítit leggsk nú
fyrir kappann, er hann blandar blóði við ena
verstu menn ok handbendi Stalíns ens gerzka.
Sannask et fornkveðna, at gleymt er þá gleypt er,
ok lítt minnisk þú þess, er ek hirta þik af götu
minni ok hóf til virðingar ok mannaforráða, en
því er þó eigi at leyna, at löngu sá ek missmíði á
þínu ráði. Hitt þykkir mér hryggiligra, er jafn-
lagligr piltr sem Stephan skuli vera í slíku ófremð-
arástandi, eða hvárt hyggr þú, Stephan, at fyrir-
menn Upp-Svía muni jafnginkeyptir fyrir þér, er
þú fremr slíka fúlmennsku; skaltu svá til ætla, at
þeir munu með nökkurum hætti mega fregna, hvat
hér ferr fram, ok kann þá svá at fara, at þú mun-
140