Rauðka : úrval úr Speglinum - 01.06.1944, Page 146

F ullveldisdagur.
(XIII. 23.-24.)
ÞaS er nokkuð föst regla, sem gildir jafnt um
ríki og einstaklinga, að til þess að standa ekki
höllum fæti í almenningsálitinu og á mannorðs-
markaðinum, er nauðsynlegt annað tveggja að
drepast eða júbílera. Hið fyrra er kröftugra, að
því leyti að meira hefst upp úr því af lofi og prís,
en margir munu þó kjósa að halda líftórunni gegn
hæfilegum afslætti á ærunni, og er ekki nema
mannlegt. En nú má þetta ekki svo skilja sem
ekki geti slæðzt eitthvert réttmætt lof innan um í
líkræðum og afmælisræðum, og með tilliti til þess
eru afmæli beinlínis nauðsynleg á vissum fresti,
líkt og t. d. jarðamatið, sem framið er á tilteknum
fresti.
Sannleiksgildi þess, sem hér fer á undan, verð-
ur oss ljóst t. d. ef vér lesum eftirmæli eftir menn,
sem vér kannske höfum þekkt árum saman að illu
einu, og svo kemur það allt í einu í ljós, að þetta
hafa verið mestu merkismenn og stoðir þjóðar
sinnar. Og líkt varð oss á að hugsa 1. desember
síðastliðinn við að heyra allar ræðurnar um ís-
lenzka ríkið, að ekki hefði oss geta dottið í guðs-
grænan hug, að ríkið okkar væri jafn myndarlegt
og raun er á, bæði í einu og öðru. Blöðin, sem
höfðu sagt nokkrum dögum áður, að allt væri að
merrinni, svá at hon skúfslitnar ok settisk á aptr-
endann. Þá mælti Óláfr muðr: „Þat kalla ek, at
þessi leikr sé fullreyndr, ok höfum vér fullan sóma
af, en Heðinn skömm ok hneisu. Skulum vér nú
ganga til sæluhúss várs ok drekka ok vera glaðir;
en ykkr nöfnum vil ek þakka vaskliga framgöngu,
ok einkum þér, Pétr buna, eða hvar fekkt þú vatn
þat et heita, er svá vel dugði?“ Þá hló Pétr buna
ok mælti: „Eigi var sem þér sýndisk, kalt var
vatnit, ok var þetta prettr einn ok sjónhverfingar,
þó at lýðnum sýndisk annat“. Þá mælti Óláfr ok
glotti við: „Fátt er rammara en forneskjan“.
Ganga þeir nú í brott ok hefja máldrykkju.
fara til andskotans, eru nú full bjartsýni og hvetja
landsins börn til að láta ekki hugfallast, því allt
sé eiginlega í stakasta lagi, og ekki þurfi annað
en nokkur „átök“ til þess að hér verði eitt meiri-
háttar þúsundáraríki, en þau eru talin beztu ríki,
sem til eru, og þá er ekki að furða þó við getum
verið vongóðir, því vort ríki er einmitt 1008 ára
í ár, ef reiknað er frá 930.
Fullveldisdagurinn í ár var fyrirfram auglýst-
ur að verða viðhafnarmeiri en undanfarin ár, og
varð það líka, sérstaklega var artað meira upp á
Jón Sigurðsson en hingað til. Var honum færður
kranz alla leið suður í kirkjugarð og ferlíki hans
á Austurvelli flöggum skreytt. Skrúðganga stúd-
enta hefur alla tíð verið vandræðamál sökum leti
á þátttöku, en nú var fundið upp það snjallræði
að drýgja hana með íþróttamönnum, og reyndist
það að minnsta kosti spor í áttina til að gera hana
myndarlegri. Bíóskemmtanin var illa sótt eins og
fyrri daginn, en aftur á móti var aðsókn svo mikil
að erfiðisdrykkjunni á Borginni, að fjöldamargir
urðu frá að hverfa, og er verið að tala um að end-
urtaka hana.
Eins og áður er að vikið, hefði oss aldrei dottið
í hug að vér værum annað eins stórveldi og fram
kom í júbílræðunum. Þó þurfti Einar Olgeirsson
að skvetta köldu vatni á hrifningu vora með því
að stinga upp á, að Stalin, Roosevelt og Hambro
væri falin forsjá mála vorra, og vitum vér ekki
hvað þeir Stalin og Roosevelt eiga þar að gera,
því oss finnst Hambro duga einn með góðri hjálp
innlendra. Einnig kom það oss spánskt fyrir, að
Sveinn sendiherra Björnsson upplýsti, að dana-
konungur væri og yrði konungur Islands. Vitum
vér enn í hvaða umboði sendiherrann talar svona
hreinskilnislega (ódiplómatiskt), en líklega eru
hér einhverjir leynisamningar í brugggerð, sem
SPEGILLINN hefur ekki verið látinn hjálpa til
með.
Útvarpið bar annars hita og þunga dagsins af
hátíðahöldunum með fjölbreyttri dagskrá, sem
það þó ekki lagði til sjálft, nema plötuna „Ó guð
vors lands“, sem tókst svo vel, þrátt fyrir mikla
brúkun, að stofnunin hlýtur að eiga margar plöt-
ur af guði vors lands. Eins söknuðum vér þó úr
dagskránni, sem hefði verið alveg upplagt, nfl. að
lesa valda kafla úr Nýjum Félagsritum eða ,.Lít-
illi Varningsbók“ eftir Jón heitinn Sigurðssor.-upp
í útvarpinu. En líklega eru ritverk Jóns uppseld,
því annars var sjálfsagt að auglýsa þau sama
kvöldið í tilkynningum útvarpsins og nota þannig
tækifærið fyrir dálítinn smekklegan reklama í
kristilegum anda og eftir beztu fyrirmyndum.