Úrval - 01.02.1946, Blaðsíða 46

44
ÚRVALi
nemur árlega 200,000 milljónum
dollara, ber miklu fremur að
gæta sín fyrir verðfatti en verð-
bölgu. Tækniþróun iðnaðarins
hefir gert það að verkum, að
verðbólga er nálega óhugsan-
legt fyrirbrigði. En þó að svo
ólíklega tækist til, má auðveld-
lega stöðva slíkt með réttri
fjármálastjórn ríkisins. Draga
má úr aukinni kaupgetu með
aukinni skattaálagningu og með
ráðstöfunum, sem hvetja til
spamaðar.
Hann er þeirrar skoðunar, að
Bandaríkin gcti skapað sér
heilbrigðan fjárhags grundvöll,
þó að ríkisskuldimar nemi
allt að 300,000* milljónum dollara.
Innanlandsskuldir enska ríkisins
námu í lok Napoleonsstyrjald-
anna tvöföldum pjóðartekjunum.
Sumum hraus hugur við þessu
og spáðu, að það mundi enda með
skelfingu. En raunin varð síi, að
Englendingar bjuggu mestan
hluta nitjándu aldarinnar við
blómlegxi efnahag en nokkur
önnur þjóð hafði búið við fyrr.
Astæðan var sú, að þjóðartekj-
umar jukust nokkumveginn í
hiutfalli við framfarir og tækni-
lega hagnýtingu visindanna.
Dr. Hansen er bjartsýnn á
* Rikisskuldir Bandaríkjanna vom
1945, 262000 milljónir dollara. — Þýð.
ástandið fyrstu árin eftir stríð-
ið. Vegna skorts á hvers konar
neyzluvöru mun framleiðsla
verða mjög mikil. Til öryggis
telur hann eðlilegt, að stjómin
hafi eftirlit með verðlagi til
þess að koma í veg fyrir verð-
bólgu. En þetta blómaskeið mun
aðeins verða stutt, og eftir því
mun koma hrun, ef engar var-
úðarráðstafanir verða gerðar.
Og einmitt nú, segir dr. Hansen,
er hinn rétti tírni til að gera
áætlanir um slíkar ráðstafanir.
Undir eins og einkaframtakið
sýnir merki um þverrandi að-
gerðir, verður hið opinbera að
vera reiðubúið að hef jast handa
um stórfelldar félagslega gagn-
legar framkvæmdir til að fylla
í skarðið.
í Öldungadeild Bandaríkja-
þings hefir þegar komið fram
frumvarp, sem raunverulega
byggist á hagfræðikenningum
dr. Hansen. Þetta „frumvarp
um atvinnu handa öllum“ ger-
ir ráð fyrir, að forsetinn láti
þinginu í té áætlun fyrir hvert
fjárhagsár um framboð vinnu-
afls og einkafjármagns í at-
vinnulífinu. Ef áætlunin gerir
ráð fyrir, að einkafjármagnið
muni ekki duga, eru gerðar ráð-
stafanir til að örva það til fram-