Ný félagsrit - 01.01.1873, Qupperneq 83

Um holdsTeiki eður lim&fallssýki.
83
lengi votir í köldu vatni. þar er og mjög mýrlent, svo
nálega allt þaö land, sem grassvörí) hefir, og ekki er boriö
á, eru einlægar mýrar. þaö hefir reynslan sýnt, aí> þar
sem mestar eru rigníngarnar og flestar mýrarnar, þar er
og mest holdsveiki; en þ<5 er þetta ekki hin eina orsök
veikinnar, því hún kemur einnig fram upp til fjalla, þ<5
hún sé þar sjaldgæfari.
2) Húsakynni fátækra manna á vesturströnd Noregs
eru mjög léleg, margir lifa þar raeb allt hyski sitt í einni
stofu, sem kölluh er reykstofa; þetta eina herbergi er
haft bæíii til íveru á daginn og til aí> sofa í á náttunni,
og þar a& auki er þa& eldhús; eru þá anna&hvort hl<5&ir
þar í sömu stofunni, e&a ofn, sem eldur er haffcur í,
sumir hafa þó eldhús sérílagi; má því nærri geta, a& ekki
muni mjög hreinlegt í slíkum híbýlum, einkum í þeim
sveitum, þar sem þa& er sveitar-si&ur, a& þvo aldrei
gólf; litlir gluggar eru þar á flestum húsum, og eru þeir
optast negldir aptur, svo þeim ver&ur ekki loki& upp.
Fyrir utan húsdyr er arinhella, og þar framundan for,
sem öllum saur er fleygt í. Oví&a eru tún í kríngum
bæi, heldur mýri, og bærinn sjálfur er opt bygg&ur í
mýrinni, án þess reynt sé, me& lokræsum e&a á annan
hátt, a& veita vatninu frá bænum; þar er því mjög raka-
samt. Nú bætist vi&, a& í sjóplázunum er mörgum slíkum
hreysum hrúgafc saman á einn blett, svo þá tekur nú út
yfir. þ>ví er mi&ur, a& í sumum fiskiplázum á íslandi,
einkum sunnanlands, er fyrirkomulag híbýla manna ekki
all-ólíkt þessu, þó þa& sé tí&ast nobkru skárra.
3) Mataræ&i er mjög ólíkt hvafc ö&ru í sveitum í
Noregi, og kve&ur svo rammt a& mismun þessum, a&
ómögulegt er sumsta&ar a& halda fólk úr næstu sveit,
einúngis vegna þess. En þa& má þó segja yfirhöfuö, a&
6»