Ný félagsrit - 01.01.1873, Page 98

98
Um holdsveiki eður limafallssýki.
menn geta sjálfir a& gjört til þess at> geyma heilsu sinnar
og verja hana viS sjúkdómum, þar á meBal holdsveikinni,
skal eg nú loksins bæta því hér vifc, sem mér vir&ist
hentugt, ab stjúrnin eí>a yfirvöldin gjöri, eöa ætti aÖ gjöra,
fyrir þá, sem holdsveikir eru, eöa holdsveikir veröa.
Eins og eg þegar í upphafi sagöi, þá sýnist þab
allósæmilegt fyrir slíka þjúfe, sem Islendíngar eru, sem a&
mörgu ö&a leyti eru öbrum fremri, ab þeir skuli vera
svo miklir eptirbátar annara sibabra þjú&a í því, ab sjá
um þá, sem sökum aldurs, lasleika, e&a einhverra veik-
inda ekki eru færir um afe sjá sér sjálfum farborba ; þeir
eru settir á sveitina, og holab nifeur á einhverju kotinu,
án nokkurs tillits til hvab ab þeim kann a& gánga og án
nokkurs tillits til hvernig meb þá verbur farib, a& eins
a& mebgjöfin sé svo lítil sem mögulegt er, og má þá
nærri geta, aí> þaf> er undir hælinn lagt, hvernig me&
slíka aumíngja ver&i farib. Stundum getur stabib svo á,
af> þetta gjöri ekki svo mikif) til, eba af> minnsta kosti,
ab þaf) s& afsakanlegt; en aptur getnr svo á stabib, af>
þaf> sé úgjörníngur og úafsakanlegt mef> öllu, t. a. m. mef>
sinnisveika, alveg vitfirrta og holdsveika menn. Hinir
fyrnefndu koma nú reyndar ekki þessu máli vif>, en eg
get þú ekki leidt hjá mér af> drepa á þafi um leib, af>
þat> væri mjög svo naubsynlegt, af> byggt væri sjúkrahús
á Islandi handa slíkum mönnum, því opt má gjöra þá
alheila, ef vel og réttilega er mef) þá farifi; en ef þeim
er komib fyrir hjá fúlki, sem enga hugmynd hefir um,
hvernig mef> þá skuli fara, ver&a þeir verri og verri, og
rekur þá ekki úsjaldan af> því, af> slegib er utan um þá,
til þess þeir fari ekki sér efea öbrum af> voba. Sama er
af> segja um holdsveikina, af> ef hún er tekin í tíma, má
opt lækna hana algjörlega, eins og áfeur er sagt, þú þaf)