Ný félagsrit - 01.01.1873, Page 104
104
Um bráðafárið í sauðfé.
blóblitabir, gánga frá henni. — Kindin liggur nú þannig,
au&sjáanlega meí> miklum kvölum, og drepst optast nær
eptir eina eba tvær stundir, þá ber þaí) einstöku sinnum
vií), ab kindin lifir dægur eba Iengur, en þai) er mjög
sjaldgæft, ef ekkert er vib hana gjört. I fjárhúsum þeim,
sem brábasóttar fö er í, finnur ma&ur einkennilegan rotn-
unarkendan daun. Af kind, sem hefir dáib úr brá&afári,
leggur megnan daun e&a „pestarlykt”, ullin liggur laus
á skinninu. Ef mabur kryfur kindina, finnur mabur,
aí) skinniö er lausara í ser, en á heilbrig&ri kind, og
víba blóbhlaupib me& dökkrau&um dílum. Liggi kindin
nokkra stund ótilgjörí), safnast vatnsvilsa eba blóbvatn
milli skinns og hörunds. Kjötib er mjög blóbhlaupib,
einkum á kvi&num. Innyflin eru öll meira eba minna
blóbhlaupin, einkum vinstrin (fjórbi maginn í kindinni),
sem a& rnestu er svart-blá1 og líkt sem hálf-so&in. —
Lakinn er grjóthar&ur, fullur af þuru fó&ri; vömbin láng-
arnir og garnirnar útþanib af vi&bjó&slega daunillum vindi,
saurinn hér og þar í hör&um hnyklum (kögglum). Lifrin
gallsprúngin, stundum hör& og hálfvisin efca þá blófc-
hlaupin, fitukennd og svo meyr, a& hún dettur í sun&ur,
ef hrært er vi& henni. Milti& nokkufc blóhlaupifc, eins
nýrun, sem stöku sinnum eru meyrari og stærri en vana-
legt er. þvagbla&ran optast útþanin af dökkrau&u, þefillu
þvagi. Lúngun^/einkum randirnar á lúngna-blö&unum, eru
opt bláleit og meyr. Bló&ifc er ætí& mjög svart og þykkt,
líkt sem tjara væri. — Fyrir rúmum 20 - árum fundu
menn í bló&i dýra þeirra, er höf&u miltisbruna-sýki, hina
svo köllu&u bló&teinúnga (Bacterider). Bló&teinúngar
) þessvegna er bráðafárið og á samum stöðum, t. a. m. í Múla-
sýslunum, kallað ^vinstrarplága’’ eða ^vinstrardrep’.