Andvari - 01.01.1976, Qupperneq 10

8
FINNBOGl GUÐMUNDSSON
ANDV.MU
ég naut því miður aldrei síðan kennslu nokkurs manns, sem gerði aðrar
eins kröfur að tiltölu við þroskastig mitt, hafði annað eins lag á að láta
mig taka á öllu, sem ég átti til."
I þætti, er Sigurður ritaði í verkið Minningar úr Menntaskóla
(Reykjavík 1946), segir hann lítið frá dvöl sinni í skólanum, minnist
ekki á kennsluna né heldur kennarana, en hregður upp nokkrum mynd-
um, svo sem af hinni gömlu góðu Reykjavík, er ,,var kyrrlátur, notalegur
og lítillátur bær, þótt hann væri mikill heimur fyrir þann, sem hafði áður
ekki séð aðra stærri staði en Blönduós og Borðeyri. Allra mest undraðist
ég skipafjöldann á höfninni um vorvertíðarlokin 1900, allt saman skútur,
ekkert gufuskip. En spásögu þessa llota kunni ég ekki að ráða. Og gamla-
árskvöld um veturinn, þegar ég hlustaði á Aldamótaljóð Einars Bene-
diktssonar niðri við Austurvöll, voru draumsýnir og lögeggjanir skáldsins
mér hljómmikil orð og ekki neinn veruleiki."
Ýmsir mikilhæfir kennarar voru við Lærða skólann á þeim tírna, er
Sigurður var þar við nám, og nægir að nefna menn sem Björn Jensson,
Pálma Pálsson, Steingrím Thorsteinsson og Björn M. Ólsen, er var
rektor, en hvarf frá skólanum 1904 og hafði þá staðið í miklum erjum við
nemendur.
Ólafur Lárusson, er lauk stúdentsprófi 1905, kemst m. a. svo að orði
í grein sinni í Minningum úr Menntaskóla: „Það var undarlegt og sorg-
legt um jafnmikinn gáfumann og Björn M. Ólsen var og jafngóðviljaðan
og hann var í raun og veru, hversu lítinn skilning hann hafði á sálarlífi
og hugsunarhætti ungra manna. Og það var furðulegt, hve þessum skarp-
skyggna vísindamanni virtist vera ósýnt um að greina smátt frá stóru í
ávirðingum nemenda sinna.“
I minningargrein um Björn M. Ólsen í Skírni 1919 fjallar Sigurður
nær einvörðungu um vísindamanninn, segir, að hann hafi frá upphafi
att heima í haskola, en ekki í latínuskóla, þar sem reynt hafi verið á
beztu þroskaárum hans „að kviksetja gáfur hans . . . og láta hann eyða
kröftum sínum í umsjón og byrjendakennslu." Og Sigurður heldur áfram
og lykur grein sinni með þessum orðum: „En hann sleppti aldrei hæstu
viðleitni sinni. Samhliða skólaönnum, argaþrasi og áhyggjum samdi hann
vísindarit sm. Hann let ekki umhverfið kúga sig. I Iann hóf sig upp yfir