Andvari - 01.01.1976, Blaðsíða 66

64
FINNBOGI GUÐMUNDSSON
ANDVAUI
undinum naumast láð, þó að hann láti ógetið þeirrar staðreyndar, sem ýms-
um lesendanna mun aftur á móti verða ofarlega í huga, að fáir Islendingar
hafa með starfi sínu sannað betur hinn siðferðilega rétt vorn til þessara
menningarverðmæta, og að á margan hátt mundum vér enn um hríð eiga
óhægra með að kalla eftir þeim, ef hans hefði eigi notið við síðasta manns-
aldurinn.“
Sigurður segir í lok greinarinnar, að afhending handritanna „mundi
verða slíkur stórviðburður í þjóðlífi voru, að erlendir rnenn eiga erfitt með
að gera sér það í hugarlund. Þeim óbifanlega ásetningi vorurn að varðveita
þjóðmenningu vora, hvað sem á dynur, mundi hún verða ómetanlegur
styrkur. Hún væri norrænt drengskaparbragð, sem yrði rneira metið en
þúsundir af skálaræðum urn ,,sögueyna“. Island mundi við þetta tengjast
Norðurlöndum með nýjum hætti, ekki aðeins vegna þess, að vér teldum
það óvefengjanlegt vitni um réttlætistilfinningu, sem annars kveður ekki
of rnikið að í milliríkjaviðskiptum, heldur mundi oss finnast sem í því
fælist sættir við margt, sem á undan er gengið í sorgarsögu umliðinna alda,
og jafnframt skuldhinding urn, að vér gerðum rneira eftir en áður til þess
að útbreiða þekkingu á fornmenningu vorri meðal norrænna þjóða.
Oss er hollast að líta sem berustum augum á þetta mál. Ósk íslend-
inga urn endurheimt handritanna er þess eðlis, að úr því að hún er einu
sinni komin fram og orðin þeim ljós, mun hún aldrei geta gleymzt né
niður fallið. Svo virðist sem mörgum Dönum meðal hinnar eldri kyn-
slóðar þyki hún ósanngjörn í dag. En verði hún uppfyllt, er ekkert lík-
legra en að afkomendur þeirra rnundu líta á slíkt sem sjálfsagðan hlut á
morgun, og það því fremur sem vonir standa til, að fræðastarfsemi Is-
lendinga framvegis muni réttlæta þá ráðstöfun æ betur, eftir því sem
stundir líða.“
Viðræður íslenzku og dönsku sendinefndanna leiddu til þess, að
danska stjórnin skipaði 13. marz 1947 nefnd stjórnmálamanna og sér-
fræðinga til að athuga handritamálið, og skilaði hún ekki áliti sínu fyrr
en 1951. Ýmsar umræður urðu um málið á þessu skeiði, bæði á íslandi og
í Danmörku, og t. a. m. fékk ritstjóri Kaupmannahafnarblaðsins National-
tidende Sigurð til að leggja þar orð í belg í grein 5. október 1950, en hún
var birt í Leshók Morgunblaðsins tíu dögum síðar, 15. október. Greinin