Andvari - 01.01.1976, Page 33

andvari
SIGURÐUR NORDAL
31
verka. Tuttugasta öldin er miklu auðugri að andlegu efni en 10. öldin, ser
víðar og leggst dýpra, bæði í heimi efnis og sálar. En þessa andlegu rnenn-
ingu skortir oft aðhald og takmörk. Hún er eins og mikil elfur, sem mynd-
ar ekki fossa, af því að hún þenur sig út urn flesjar og floa. íslendingar
eiga að sækja sér sinn hlut af þessum auði, láta hann hlíta skorðum tungu
sinnar og braga, byltast í gljúfrum dróttkvæða og hringhendna, svo að allur
máttur efnisins fái sig fullreyndan. Þeir eiga að skyra frá dýpstu rökum
þessarar aldar á orðfáu, hófsömu og karlmannlegu sögumáli. Þær bók-
menntir verða langlífastar, er móta hið víðtækasta efni 1 sem þröngvast
form. Með þessu móti gæti íslenzkar bókmenntir enn orðið gulltöflur,
sem eftir margar aldir yrði arfur allrar Norðurálfu.
Menning framtíðar vorrar verður að rísa á traustum grundvelli for-
tíðar. Draumar vorir mega verða að því skapi djarfari sem minnið er
trúrra og margspakara."
Sigurður hafði þann hátt á í lestrarbókinni að fylgja hverjum kafla
eða höfundi úr hlaði með örstuttri greinargerð og stundum dómi. Mátti
nærri geta, að öllum félli ekki sem bezt slík einkunnagjöf, ekki sízt þegar
samtíðarskáld áttu í hlut. Þorsteinn Gíslason ritstjori ritaði t. a. m. um
festrarbókina í blað sitt Lögréttu og taldi hana setta saman með það fyrir
augum ,,að kasta rýrð á einstaka rithöfunda, en hefja aðra, og kemur þetta
ljósast fram í slettum þeim, sem höfundur lætur bokina flytja til Einars
kl. Kvarans." Saman við þetta var fléttað ummælum um Einar, er sænsk
blaðakona hafði eftir Sigurði í sænsku blaði, Vecko-Journalen, la. apnl
1924, en hún hafði verið hér á ferð sumarið aður og þa att viðtal viö hann
Urn nútímabókmenntir íslendinga. Elafði verið stungið upp a Einaii til
bokmenntaverðlauna Nóbels 1923, en það ar hreppti W. B. Yeats verð-
launin.
Hér verða ekki rakin þau blaðaskrif, sem af þessu spunnust, en þau
leiddu síðar til frægrar ritdeilu milli Sigurðar og Einars Kvarans. Deilan
Ijófst 1925 á grein eftir Sigurð í Skírni og svari Einars í Iðunni sama ár.
Onnur grein Sigurðar kom í Iðunni 1926 og þriðja í Vöku 1927, en
svargreinar Einars báðar í Iðunni þessi sömu ár.
Sigurður hafði ekki áður staðið í slíkri rimmu, en átti nú höggum
að skipta við hinn slynga og þrautreynda blaðamann, Einar Kvaran.