Jörð - 01.06.1942, Blaðsíða 50

ast, að gera sér ekki allt of miklar vonir um þessa miklu íslend-
ingasögu, sein Þjóðvinafélagið og Menningarsjóður eru að koma
af stað. Verða margir og misjafnlega færir menn fengnir til að semja
hana. En suniir þættir jiessarar sögu verða vafalaust vel gerðir
og hinir þurfa ekki að verða verri en ónýtir. — Þetta útgáfufyrir-
tæki greiðir og fyrir sölu á sögu íslendinga í Vesturheimi. Fyrsta
bindi þeirrar sögu, um tildrögin til vesturferðanna og fyrstu land-
námsárin, kom út í fyrra. Þvi miður hefur sú saga ekki tekizt vel.
Bæði Mál og menning og Menningar- og fræðslusamband alþýðu
urðu fyrir þvi óhappi, að koma eigi á markaðinn á árinu þeim bók-
um, sem félagsmenn hlökkuðu mest til að fá. Mál og menning kom
eigi út síðara bindinu af ritum Jóhanns Sigurjónssonar, og hafði
þó gefið fyrirheit um, að það kæmi út snemma á árinu. Menning-
ar- og fræðslusamhandið kom heldur ekki út kvæðasafni Arnar
Arnarsonar. Hvorug þessi bók er út komin, þegar þetta er ritað,
fyrsta sumardag, og eiga þær þó báðar að leljast með bókum árs-
ins 1941, þegar þær koma. Útgáfa þessara félaga hefur heldur ekki
að öðru leyti tekizt eins vel og áður. Bækur Máls og menningar
eru Vopnin kvödd, þýdd af Halldóri Iviljan Laxness, Tímaritið og
Afi og amma. Vel má vera, að sagan Vopnin kvödd sé góð saga,
en eigi kapn sá, er þetta ritar, að hafa gaman af henni, og þýðingin
minnir lielzt á einhverskonar tilraunir til að gera-villijurtir að
nytjagróðri. í Tímaritinu hefur verið margt vel ritaðra greina, en
mörgu hefur líka svipað til Andvaragreinarinnar um hrun Frakk-
lands á sama liátt og Suðurpólnum svipar um margt lil Norður-
pólsins. Um Afa og ömmu verður síðar rætt. Frá Menningar- og
fræðslusambandinu komu eigi nema tvær hækur á árinu. Onnur
þeirra, Árásin á Noreg eftir Carl Hambro, í jiýðingu Guðna Jóns-
sonar, er mjög læsileg, en tímahundin og eigi til hlítar áreiðanleg.
Hin, Úr álögum, eftir Jan Valtin, í þýðingu Emils Thoroddsens, er
talin skemmtileg hók frá höfundarins liálfu, en í islenzku jiýðing-
unni er hún allt annað en læsileg. Að henni var hamazt, áður en
hún kom út, af jiví að lnin þótti háskalegt áróðursrit. En hafi það
verið rétt, hefur tekizt að klippa af henni allar klær og hrjóta úr
henni allar tennur í þýðingu, og hvort sem mönnum líkar hetur
eða verr, að áróðurinn niissi svo marks, verður ]iað raunalegt að
teljast, að vanda svo lítið til frágangs á þýðingu, sem hér hefur
verið gert.
Fyrsta hók bókaútgáfufélagsins Landnáma er talin árinu 1941.
en kom raunar ekki út fyrr en eftir áramót. Er það Skip heiðríkj-
unnar eftir Gunnar Gunnarsson (tvær fyrslu sögurnar í Kirkjan
á fjallinu) í Jiýðingu Halldórs Kiljan Laxness. Þetta er prýðileg-
asta hók frá hendi höfundar, þýðanda og útgefanda.
Gömlu bókaútgáfufélögin, Bókmenntafélagið og Sögufélagið héldu
48 JÖBÐ