Jörð - 01.06.1942, Side 53

sannindi, er saga hans átti að hafa. Þriðja það, að þótt heimildar-
maðurinn sé farinn að sljóvgast, situr gremja frá löngu liðnum
árum eftir í skapsmunum hans, og finnst lesandanum það auð-
veldlega hafa getað vilt honum sýn. Þrátt fyrir það er gaman að
lesa bókina og er gott eitt að segja um frágang þess, er fœrði hana
í letur. Um Sögu Theódórs Friðrikssonar verður hér fátt sagt, þar
sem sá, er þetla ritar, telur sér málið skylt, þar sem hann sá um
útgáfu bókarinnar. En þess skal þó getið, að það verk var unnið
í þeirri trú, að hér væri um að ræða gagnmerka bók og sérstak-
lega hina merkilegustu heimild um íslenzka alþýðu og lífsbaráttu
hennar á því tímaskeiði, er við erum nú að kveðja. Þess er enn
að geta, að þetta er mikið rit, 46 arkir stórar lesmáls, auk fjölda
mynda, sem hér eru prentaðar. Um Ofvita Þórbergs hefur margt
verið sagt um stílsnilldina, og skal því ekki mótmælt. En helzti
mikið mun þar hugsað um það, sem haldin er list. Að vissu leyti
mun satt sagt frá sjónarmiði höfundar, en ekki er það frá sjónar-
miði hversdags lesanda. Og þó að Þórbergur eigi að hafa leyfi
til að vera Þórbergur, er honum óþarft að gera sér leik að þvi að
vera ólikari venjulegum mönnum en hann er í raun og veru. —
Saga Eyjólfs Guðmundssonar um Afa og ömmu, er ekki fjölþætt,
en þar virðist hver þáttur svo haldgóður, sem bezt má verða. Orð-
færið er einfalt, en þó magnað, mannlýsingar frábærlega skýrar
°g söguheildin sterk.
ð
j^E LÖNGUM SKÁLDSÖGUM eftir islenzka höfunda kom fleira
út á árinu en nokkurt ár áður. Þessar skáldsögur hafa JÖRÐ
borizt til umsagnar:
1- Vegir og vegleysur, eftir Þóri Bergsson.
’■ Draumur um Ljósaland, eftir Þórunni Magnúsdóttur.
>k Við hin gullnu þil, eftir Sigurð Helgason.
4. Af jörðu ertu kominn I. Eldur, eftir Guðmund Daníelsson.
Það brýtur á boðum, eftir Gunnar Benediktsson.
6- Salt jarðar, eftir Gunnar Magnúss.
Grjót og gróður, eftir Óskar Aðalstein Guðjónsson.
8. Arfur, eftir Ragnheiði Jónsdótlur.
Allar eru sögur þessar vel læsilegar, nema ef það væri sögur
'agnheiðar Jónsdóttur og Gunnars Benediktssonar. En engin þessi
saga er líkleg til að verða langlíf i íslenzkum bókmenntum, nema
Un Eelgist af öðrum ritum höfundar síns. Þrjár þeirra halda þó
Ael vakandi athygli manna við lesturinn og vekja forvitni um höf-
Undinn. Það eru saga Guðm. Daníelssonar „Af jörðu ertu korninn",
^‘>ga Óskars Aðalsteins Grjót og gróður og saga Gunnars Magnúss
a ‘ larðar. Guðmundur lýsir útkþilkasveit, þar sem mætist frum-
' œtL ástríðumikið lif og aðfengin menning á hinn einkennileg-