Eimreiðin - 01.01.1933, Blaðsíða 43

eimreidin
UM VÉLVELDI
23
en 1929, þá mundi stóriðjan samt ekki taka við helmingnum
af því fólki, sem er atvinnulaust. Og fullyrða má, að eftuspurn
eftir vinnulýð komi aldrei aftur.
Skýrslurnar um sparnaðinn á mannkrafti, sem vélunum
fylgir, eru ótrúlegri en nokkurar þjóðsögur. Menn hafa fram-
leitt tígulstein öldum saman og aldrei komist hærra en að
búa til 450 steina á dag á mann, þar til nútíminn kom til sög-
unnar. Nýtízku-verksmiðja framleiðir 400,000 steina á dag
á mann, og verkstæði með 100 mönnum getur séð fyrir öll-
um þörfum landsins í þessu efni. Rétt um þessar mundir er
verið að setja á stofn rajwi-verksmiðju í New ]ersey. Þar
er framleitt ógrynni af þeirri vöru, flokkað í óteljandi gæða-
flokka og með allskonar lit. Verksmiðjuna starfrækir einn
maður, sem situr við rafmagns-skiftiborð. Verksmiðja, sem
framleiðir rafmagns-»perurc, notar einn mann í eina klukku-
stund til þess, sem krafðist 9,000 klukkustunda vinnu árið
1914. En ef til vill er þó mest vert um það, sem nú er haldið
frá notkun, en mundi setja atvinnulífið enn meira úr liði, ef
notað væri. Nefna má t. d. smáhlut eins og rakblöð. Iðnað-
urinn, sem við þau fæst, er allur reistur á því, að blöðin
endist aðeins um mjög skamma hríð. En nú geta menn, með
20o/o meira tilkostnaði, búið til rakblað, sem endist langa
mannsæfi. Kæmist slíkt rakblað á markaðinn, legðist iðnaður-
ien vitaskuld niður eftir eins eða tveggja ára starf. Til eru
teikningar af bílum, sem kostar ekki meira að framleiða en
sæmilega góða bíla nú, en þeir eru smíðaðir úr stáli, sem
ryð festist ekki á, og svo frá þeim gengið, að aka má þeim
samfleytt 350.000 enskar mílur án heildarviðgerðar. — Enginn
v®it hvenær eitthvert smáfélag, sem lítið á á hættunni, skellir
þessu á markaðinn og kippir um leið fótunum undan þessari
e>nni stærstu iðnaðargrein veraldarinnar. Kunnugt er um
netlu-jurt, sem á hverri stundu getur verið tekin í þjónustu
stóriðju, en henni er þannig háttað, að sennilega mundi hún
samstundis útrýma pappírsframleiðslu og þar með einum
stærsta lið skógarhöggsins, — silki, ullar- og bómullarfram-
leiðslu. Netlan er með 22 þumlunga löngum þráðum, upp-
skeran getur verið um 1500 pund af dagsláttu (bómullin 150
pund), 0g hægt er að fá tvær til þrjár uppskerur á ári í