Árbók Háskóla Íslands - 02.02.1923, Blaðsíða 32

22
VÖLUSPA
líka lært af Detter (Die Völuspá, 1899). En annars hef ég
fyrst og fremst farið mínar eigin götur, og siðan valið úr
annara skoðunum. Er enginn kostur að telja hér allar skýr-
ingar, sem ég get ekki fallist á (t. d. Guðbrands Vigfússonar,
sem telur kvæðið flutt af þrem völum). En rétt þykir mér
þó að geta að nokkru tveggja þeirra.
Bugge taldi Heiði (22. v.) vera völuna, sem flytti spána.
Vildi hann breyta röð visnanna svo, að um kvæðið mynd-
aðist frásagnar-umgerð (episk, en ekki dramatisk), likt og
um Vegtamskviðu. Hann setti 22. v. fyrsta, þá fyrra hluta
28. v. og 29. v. Eftir þann inngang lætur hann spána sjálfa
hefjast með 1. visu o. s. frv. Þetta er fljótt á litið miklu
auðskildara. En það mundi rýra listargildi kvæðisins stór-
um, auk þess sem óeðlilegt er, að hið torráðna hafi verið
sell i stað hins auðveldara. t einu atriði er ég Bugge að
nokkru leyti samdóma (smbr. skýringar við 19. v.): hann
hefur skilið, að 19. og 20. v. eiga heima i grend við 27. v.
En hann braut bág við allan anda kvæðisins með þvi að
flytja 27. v. (og siðara hluta 28. v.) fram fyrir 21. v., i stað
þess að flytja 19.—20. v. aftur fyrir 26. v. Þetta sýnir bezt,
hve mjög skilningi kvæðisins hefur farið fram síðan Bugge
gerði útgáfu sina.
Mogk (Arkiv XII, 280 o. áfr., Paul’s Grundriss2 II, 579 o. áfr.)
telur völuna vakta upp frá dauðum, 29. v. frásögn skáldsins,
en ekki lagða völunni i munn, og spána hefjast með 30. v.
Tvö síðari atriðin fara mjög fjarri skilningi minum á kvæð-
inu og skáldinu, en af því að Mogk hefur að eins drepið á
þetta, án þess að færa fram rök sin, þykir mér þarflaust að
fara frekar út i að deila á skoðanir hans.
III.
Enn er eftir að gera nokkrar athugasemdir um uppistöðu
kvæðisins, sem hættara er við að sjást myndi yfir i skýring-
um við einstakar visur.
Pað leikur ekki á tveim tungum, að fyrsti hluti Völu-
spár lýsir fortíðinni. Pað eru visurnar 3—18 (-5- dvergatal-
inu, 9—16) og 21—26, smbr. lagfærða textann. 1 þessum hluta
hefur völvan einu sinni: man hon um þekkingu sinu, eins
og í innganginum (1—2. v.). Petta hefur Detter skilið svo,
að um þá atburði fari hún eftir annara frásögn: fóstra sinna,