Árbók Háskóla Íslands - 02.02.1923, Blaðsíða 113
56—60. v.
SKÝRINGAR
103
áður annaðist lífið, snýst nú öndverður á hendur þess. —
Eldur geisar við eld, jörðin er alelda.
við himin sjalfan; þetta er ekki eldur af himni (eins og
talað er um í Opinberun Jóh. 20, 9), heldur /ardeldur, sem
teygir logana til himins.
Axel Olrik segir um þessa vísu: Hvergi kemur betur í ljós,
hve miklar mætur skáldið hefur á að lýsa eðlilegum náttúru-
viðburðum, án þess að blanda nokkurri goðafræði saman
við. Að vísu þekti hann allar algengu sögurnar um úlfinn,
Surt o. s. frv., og víkur að þeim fyr i kvæðinu. En þegar
hann fer að lýsa sjálfum heimsendi, virðir hann þær ekki
viðlits. Vér þreifum hér á, hvernig kvæðið er spunnið af
tveim þáttum: goðasögunum, sem gert er ráð fyrir, að allir
þekki, og lífsskoðun skáldsins sjálfs, sem hann skýrir frá
með þróttmikilli hugsun og auðugri ímyndun (Ragnarok I,
279—80, lauslega þýtt og stytt).
59. vísa.
öðru sinni, smbr. 4. v. Yfirleitt er þessi kaíli um hinn
endurfædda heim að miklu leyti endurtekning lýsingarinnar
á upphafi heimsins og goðalifsins. Svo hlaut líka að vera.
Hugmyndir allra þjóða og tíma um annan heim eru ekki
annað en aukin og endurbætt útgáfa þessa heims.
iðjagrœna, smbr. skýringar við 7. v.
fisha veiðir. Hér verður náttúran náminu rikari. í5ó að
skáldið sjálfsagt hafi ætlað sér að lýsa fullsælu friðar í hin-
um nýja heimi, að nokkru leyti fyrir kristin áhrif, hefur
hann verið of norrænn til þess að hugsa þá hugsun út í
æsar, svo að hann láti Ijón og lamb leika sér saman. Þess-
vegna er ástæðulaust að amast við kenningum eins og sig-
toptir og valtívar (62. v.). Smbr. Tímarit, 1894, 82 o. áfr.
60. vísa.
moldþinurr, Miðgarðsormur, sem gyrðir jörðina eins Gg
þinull net (á Vestfjörðum er enn sagt lóðarþinui^ = lóðarás).
dœmat — tala um; smbr. drekka ok dœma;' dœmi getur
bæði þýtt frásaga um viðburði, og verið haft um viðburðina
sjálfa (en þó hafa mörg dœmi orðit í forneskju, Heimskr.
ól. s. h. k. 84). Megindómar — mikil dæmi og frásagnar verð.