Tímarit um uppeldi og menntamál - 01.01.1889, Side 86

86
livort fjöll, ár, vötn eða firðir. Aðcd-útlit sveitarinnar
ætti fyrst að taka fram, fjallgarða, hæðir, sljettur, engj-
ar, heiðar, skóga, fen og foræði, mela, urðir og }'fir
höfuð allt ytra útlit; pá hvar skurðir væru, hve mikil
tún og ræktað land með matjurtagörðum væru í sam-
anburði við allt land sveitarinnar, og hve mikið gróð-
urland og hagar væri í samanburði við urðir og mela.
Náttúrusuga hjeraðsins ætti að koma til greina, enda
ætti pað að vera auðvelt af pví ýmislegt pessu viðvíkj-
andi væri komið á undan, hvar hæðst er og lægst.
hvernig vötnum veitir, hverjar aðalbergtegundir börn-
unum er kunnugt um, livort par eru hverir, laugar, eldfjöll
eða hraun, hvernig jarðvegurinn er, hvort skriður falla
eða eru uppgrónar, hvort ár mynda liólma, eða grafa
niður landið, hvort landið eyðist afsandfoki, eða öðrum
völdum náttúrunnar eða mannanna, hvar lengst ligg-
ur snjór og livar fyrst leysir á vorin, hvaða plöntur
vaxi niest, sem börnin pekkja, eða dýr, hvort fiskar sje
í ám og viitnum, brunnklukkur í pollum og álar í síkj-
um og keldum. i(1rá öllu pessu pykir börnunum gam-
an að segja. Innbúar sveitarinnar. I fyrstu ættu peir
ekki að miðast við 100 eða 1000, heldur hve mörgum
sinnum peir eru fleiri en skólabörnin; við pau yrði að
miða sem hina gefnu tölu; pegar fram í sækir parf
pessa ekki við. Eptirtekt ber að vekja á pví, hvers-
vegna byggðin er par, sem liún er, en ekki aunarstaðar,
spyrja að pví hvort eigi inætti eins liafa bæi upp á
íjalli, út á heiði eða fram í mýrarflóum; af pessu ætti
að verða ljóst, að byggðin hefir ekki orðið par, sem hún
«r, af hendingu, heldur af pví, að par hafa bezt verið
skilyrðin til að bjarga sjer, og svo er um allar byggðir.
<3refa ætti gætur að hvaða stjettir manna karlar og kon-
ur væri í sveitinni, hverjir húsbændur, hjú, iðnaðar-
menn, sjómenn eða embættismenn. Hjer á við að taka