Freyr - 01.01.1955, Page 75
Hreinn frá Þverá (ættbók
304) af Svaðastaðastofni.
kyninu, er fengju bægt bykkjukyninu frá“.
Þarna er mörkuð stefna ísl. bænda á liðn-
um öldum, að svo miklu leyti, sem um
stefnu var að ræða, það er, rækta fram í
hrossaættum sínum reiðhestinn, þ. e. fjör
með ljúfu og þjálu geði, fimleik, þoþhreysti
og þrif. Þessar kröfur byggðust á þörf Is-
lendingsins á hjálp hestsins, til að sigra
fjarlægðir og torfærur þær, sem við var að
etja. Segja má að dráttarhesturinn komi
ekki fram í þjóðháttum íslendinga, fyrr en
á 20 öldinni. Og sem slíkur gerðist hann
áhrifamikill fyrirfari dráttarvélanna.
A síðari hluta 19. aldarinnar kom er-
lendur markaður til sögunnar. Hann hófst
með sölu hestsins til breskrar námuvinnu.
Meðan um hann einan var að ræða, voru
kröfur um stærð og gerð auðfylltar. Um og
eftir aldamót beinast þessir markaðir meir
til Danmerkur. Þá þurfa íslendingar að
keppa við Norðmenn, Rússa og Pólverja,
sem seldu jafnari og ræktaðri hross.
Árið 1903 bendir Guðjón Guðmundsson
fyrst á ákveðna ræktunarstefnu á sviði
hrossakynbóta. Hann hvetur til að kljúfa
hestakynið í 2 stofna, reiðhesta og áburð-
arhesta, og taldi að með því að leiða sam-
an hross af slíkri gerð, muni koma frai.i 2
kyn. Gegn þessu vann svo eftirmaður hans
Sig. Sigurðsson, sem lagði mesta áherzlu á
stóra undaneldishesta, og byggði aðalkröf-
ur sínar á hinum danska markaði.
Stefna Theódórs Arnbjörnssonar, í þessu
efni, var andstæðan. Hún var að rækta
fyrst og fremst kosti reiðhestsins og taldi
að til mundi alltaf nóg af rólyndum vinnu-
hestum, þótt fyllsta rækt yrði lögð við
reiðhestinn. Theódór lagði mikla alúð við
ræktun nokkurra þekktra reiðhestastofna,
s.s. Svaðastaða, — Hindisvíkur, — og
Árnanes-stof nana.
Gunnar Bjarnason hneigðist í öndverðu
að stefnu Guðjóns Guðmundssonar, þ. e.
sérræktun stofnanna. En sú bylting sem nú
hefur gerzt með vélvæðingu landbúnaðar-
ins, hefur nú sveigt framtíðarkröfur ís-
lenzkrar hrossaræktar meir í áttina til
reiðhestsins, þangað beinast nú og helztu
FREYR
fimmtíu ára
65