Tímarit Máls og menningar - 01.12.1974, Page 74

Tímarit Máls og menningar
engu síður en fólksins, en þeir gátu með lærdómi sínum og snilli fært svo
djúpstæð og sannfærandi rök fyrir tilbeiðslu þessara mynda að enn í dag er
freistandi að fallast á þau og lúta íkoni í sömu barnslegu lotningu sem kristn-
ir forfeður gjörðu öld af öld og menn gjöra milljónum saman enn á þessum
jólum. En víkjum síðar að rökum heilagrar kirkju og fornra kirkjuþinga
íkónum til varnar.
Seint í nóvembermánuði 1973 kom Rómarpáfi fram í helgistund Vatikan-
sjónvarpsins. Erindi hans var að ræða um helgan dóm, sem kenndur er við
borgina Tórinó á Ítalíu og kallaður hefur verið líkklœðið frá Tórinó.
Helgir dómar tengdir ævi Jesú frá Nazaret eru kunnir allt frá fyrstu tímum
kristninnar, þótt nú á síðari tímum liafi þetta líkklæði frá Tórinó eitt þótt
koma til greina sem „ófalsað“. Liðin er sú tíð að menn leggi eyru við, þótt
þeir heyri að einhver kirkja eigi flís úr krossi Krists, því svo margar eru þær
flísar orðnar í aldanna rás, sem sagðar hafa verið úr því tré, að nægja myndu
í meðalskóg á okkar vísu. En nokkuð öðru máli gegnir um líndúkinn frá
Tórinó.
Dúkur þessi er um 12 feta langur og her greinileg merki mannslíkama.
Það er ekki einungis að glöggt sé mót höfuðs, bols og útlima, en á höfði,
höndum, síðu og fótum eru dökkir blettir, sem geta verið af blóði. Svipur
andlitsins er átakanlega sannfærandi og hryggilegur. Gegn sögðum uppruna
klæðisins, að það hafi verið sveipað um líkama Jesú eftir krossfestinguna,
mælir sú staðreynd, að engar sagnir fara af því fyrr en 1356 og frá árinu
1389 eru óljósar sagnir er greina frá því, að maður nokkur hafi játað að
hafa málað það. En með raunverulegum uppruna mæla aftur á móti fjölmörg
áhrifamikil rök, framborin af vísindamönnum í ýmsum greinum. A klæðinu
er myndhverfa líksins, aðferð sem miðalda falsari hefði varla þekkt og not-
fært sér. Það hefur einnig komið í ljós, að jjvílík mynd hefði getað komið
fram á dúk sem vættur hefði verið í alóe og komizt hefði í snertingu við ný-
látinn mann, ef svitinn á líkinu hefði innihaldið mikið magn af þvagefni, og
slíkan svita gefur mannslíkaminn einmitt frá sér við ógnlegan sársauka. Enn-
fremur er vefnaður á klæðinu af þeirri gerð sem algeng var í Austurlöndum
á dögum Jesú (síldarbeinsvefnaður), en ekki þekktist á Vesturlöndum fyrr
en eftir 14. öld. Loks er þess að geta, að dökku flekkirnir, sem taldir eru vera
hlóð, svara nákvæmlega til raunverulegra sára á krossfestum manni, þar á
meðal eru naglaför á úlnliðum en ekki í lófa - sagnfræðilegt atriði, sem menn
voru ófróðir um þar til nú á okkar dögum. ítarlegar læknisfræðilegar rann-
200