Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.06.1996, Side 133

Tímarit Máls og menningar - 01.06.1996, Side 133
uð en hvíslaði svo. Þetta eru augun pabbi. Sérðu ekki að þetta eru augun í fuglunum sem ég smyglaði inn handa þér. (19) Platspeglar Speglarnir sem Sigfus kennir bókina við og koma töluvert oft fyrir hjá honum bjóða ekki sannleikann eða hinn eina rétta svip. Speglarnir sem endurvarpa hugsunum og gerðum mannsins í bæn- um eða heiminum eru miklu fremur platspeglar því þeir ná ekki sambandi sökum upprunaleysis og ónáttúru þeirra sem horfa. I Speglabúðinni hefur spegilmyndin tekið við af þeirri upp- runalegu og flestum er löngu orðið sama eða þá að þeir greina ekki á milli. í ljóðinu Speglabúð í bænum 1 sést hvern- ig speglarnir hafa leikið manninn og þar eru líka auðþekkjanleg höfundarein- kenni eins og reynsluspeki og einhvers konar fullnægingardoði. (...) Gömul reynsla að endurfarin leið sé ótrúlega stutt og að glerþokan minni á dymar heima, að laust sé við uppdrátt- arsýki meðal táknanna, að hljóðin að innan berist háttbundið, jú að allt sé undir kontról sem sagt, að línurnar séu allar að koma til undan glerskeranum. Óviðjafnanlegt fannst honum, hroll- köldum, hugföngnum og heimfúsum. (57) Spegilmyndir úr fyrri verkum Sigfúsar eru oftast úr máðum eða upplituðum speglum sem stundum eru í gylltum römmum vegna upphafinnar menning- arásýndar heimsins sem mælanda býð- ur þá mjög við. Slík ádeila er ekki eins áberandi í Speglabúðinni þó óþolið og vanmátturinn sem fylgir því að týna hinum rétta svip komi ffam í áfram- haldandi vangaveltum um manninn og aðstæður hans. í öðrum og þriðja hluta eru styttri ljóð þar sem elli- eða reynsluspekin eru látnar leggja mat á hlutina. Brugðið er upp aðstæðum fólks og þeirri lífsspeki sem það eru búið að koma sér upp „... því slíkir menn / muna svo vel hvað þeir hafa af sér gefið / en vita hinsvegar ekki hvort og þá / hvað af því var nokk- urntíma / þegið af nokkrum.“ (30). Dregnar eru upp mannlífsmyndir og oftast er eitthvert eitt atriði skoðað sem gerir manneskjuna að því sem hún er. Einnig er safnað saman í ólseiga mann- skepnuna og þá fara hugsanirnar að þyngjast þegar þær vefjast utan um van- ann, eðlið og leiðindin enda mannleg „skilyrði í svörtu“ samkvæmt heiti loka- ljóðsins í þriðja hluta. Og manneðlið og múgurinn, vesöldin og grimmdin, skorturinn og fysnin, hræsnin og trúin, þrælsóttinn og gæðin öll með tölu, jú og hafandi hugsað allvel og lengi og nokkuð bara langt þá fann hann að vanda fyrir lamandi þreytunni og hinu þá líka hvað hann var orðinn lifandiskelfing eitthvað leiður á framtíðinni. (44) „Eyðan sat enn í aftursætinu“ í Speglabúðinni haldast þannig (of)- reynslan, gráglettnin og köld kersknin frá fyrri verkum og þegar búið er að snúa tungumálið og toga hæfilega næst ný tilfinning fyrir sama tómlætinu. „Ástarljóð fyrir vana“ í þriðja hlutanum minnir á eintalið við Zombíinn þar sem stöðugt var deilt á endurtekningar og uppfyllingarefni óbreytileikans í hinu mannlega eðli: Og ástin mín enn að merja það inn í marsbirtuna fínu jú og holdið pottþétt að leggja sig til að sækja að sínu að leggjast á náinn að sjúga safann sinn og fær ekki nóg þó hausinn sé rétt að fyllast svo að útaf flóir fjöldinn allur af pornógrafískum rottum af blúndu- skottum og TMM 1996:2 131
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132
Side 133
Side 134
Side 135
Side 136
Side 137
Side 138
Side 139
Side 140

x

Tímarit Máls og menningar

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.