Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.06.1996, Síða 133

Tímarit Máls og menningar - 01.06.1996, Síða 133
uð en hvíslaði svo. Þetta eru augun pabbi. Sérðu ekki að þetta eru augun í fuglunum sem ég smyglaði inn handa þér. (19) Platspeglar Speglarnir sem Sigfus kennir bókina við og koma töluvert oft fyrir hjá honum bjóða ekki sannleikann eða hinn eina rétta svip. Speglarnir sem endurvarpa hugsunum og gerðum mannsins í bæn- um eða heiminum eru miklu fremur platspeglar því þeir ná ekki sambandi sökum upprunaleysis og ónáttúru þeirra sem horfa. I Speglabúðinni hefur spegilmyndin tekið við af þeirri upp- runalegu og flestum er löngu orðið sama eða þá að þeir greina ekki á milli. í ljóðinu Speglabúð í bænum 1 sést hvern- ig speglarnir hafa leikið manninn og þar eru líka auðþekkjanleg höfundarein- kenni eins og reynsluspeki og einhvers konar fullnægingardoði. (...) Gömul reynsla að endurfarin leið sé ótrúlega stutt og að glerþokan minni á dymar heima, að laust sé við uppdrátt- arsýki meðal táknanna, að hljóðin að innan berist háttbundið, jú að allt sé undir kontról sem sagt, að línurnar séu allar að koma til undan glerskeranum. Óviðjafnanlegt fannst honum, hroll- köldum, hugföngnum og heimfúsum. (57) Spegilmyndir úr fyrri verkum Sigfúsar eru oftast úr máðum eða upplituðum speglum sem stundum eru í gylltum römmum vegna upphafinnar menning- arásýndar heimsins sem mælanda býð- ur þá mjög við. Slík ádeila er ekki eins áberandi í Speglabúðinni þó óþolið og vanmátturinn sem fylgir því að týna hinum rétta svip komi ffam í áfram- haldandi vangaveltum um manninn og aðstæður hans. í öðrum og þriðja hluta eru styttri ljóð þar sem elli- eða reynsluspekin eru látnar leggja mat á hlutina. Brugðið er upp aðstæðum fólks og þeirri lífsspeki sem það eru búið að koma sér upp „... því slíkir menn / muna svo vel hvað þeir hafa af sér gefið / en vita hinsvegar ekki hvort og þá / hvað af því var nokk- urntíma / þegið af nokkrum.“ (30). Dregnar eru upp mannlífsmyndir og oftast er eitthvert eitt atriði skoðað sem gerir manneskjuna að því sem hún er. Einnig er safnað saman í ólseiga mann- skepnuna og þá fara hugsanirnar að þyngjast þegar þær vefjast utan um van- ann, eðlið og leiðindin enda mannleg „skilyrði í svörtu“ samkvæmt heiti loka- ljóðsins í þriðja hluta. Og manneðlið og múgurinn, vesöldin og grimmdin, skorturinn og fysnin, hræsnin og trúin, þrælsóttinn og gæðin öll með tölu, jú og hafandi hugsað allvel og lengi og nokkuð bara langt þá fann hann að vanda fyrir lamandi þreytunni og hinu þá líka hvað hann var orðinn lifandiskelfing eitthvað leiður á framtíðinni. (44) „Eyðan sat enn í aftursætinu“ í Speglabúðinni haldast þannig (of)- reynslan, gráglettnin og köld kersknin frá fyrri verkum og þegar búið er að snúa tungumálið og toga hæfilega næst ný tilfinning fyrir sama tómlætinu. „Ástarljóð fyrir vana“ í þriðja hlutanum minnir á eintalið við Zombíinn þar sem stöðugt var deilt á endurtekningar og uppfyllingarefni óbreytileikans í hinu mannlega eðli: Og ástin mín enn að merja það inn í marsbirtuna fínu jú og holdið pottþétt að leggja sig til að sækja að sínu að leggjast á náinn að sjúga safann sinn og fær ekki nóg þó hausinn sé rétt að fyllast svo að útaf flóir fjöldinn allur af pornógrafískum rottum af blúndu- skottum og TMM 1996:2 131
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140

x

Tímarit Máls og menningar

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.