Gripla - 20.12.2006, Side 195

SIGURGEIR STEINGRÍMSSON
Stefán Karlsson
dr. phil h.c.
2. 12. 1928 – 2. 5. 2006
STEFÁN Karlsson fæddist 2. desember 1928 á Belgsá í Fnjóskadal, Suður-
Þingeyjarsýslu. Hann varð stúdent frá Menntaskólanum á Akureyri vorið 1948
og hóf nám við Kaupmannahafnarháskóla þá um haustið og lauk þaðan meist-
araprófi í norrænum málum 1961. Á námsárum sínum nam hann einnig við
Háskóla Íslands 1954–55, við háskólann í Uppsölum 1955 og Oslóarháskóla
1956. Hann starfaði við Árnasafn í Kaupmannahöfn árin 1957–1970, þar af
sem fastráðinn sérfræðingur frá 1962. Árið 1970 réðst hann til starfa sem sér-
fræðingur við Handritastofnun Íslands, síðar Stofnun Árna Magnússonar á
Íslandi; hann varð forstöðumaður þeirrar stofnunar 1994 og jafnframt prófess-
or við heimspekideild Háskóla Íslands uns hann lét af störfum fyrir aldurs
sakir í árslok 1998. Stefán var gerður heiðursdoktor við Kaupmannahafnar-
háskóla árið 1999 og við Háskóla Íslands árið 2000. Þótt opinberum embættis-
ferli lyki hélt Stefán ótrauður áfram rannsóknum sínum og útgáfustörfum allt
til dánardægurs. Hann vann að lokafrágangi annars bindis Guðmundar sagna
biskups í Kaupmannahöfn fyrir Den Arnamagnæanske Samling þegar hann
lést óvænt og snögglega 2. maí 2006.
Stefán kom til náms og starfa í Höfn á þeim tíma þegar rannsóknir ís-
lenskra handrita fengu byr undir vængi sem aldrei fyrr. Óskir Íslendinga um
skil íslenskra handrita úr dönskum söfnum voru endurvaktar með nýjum
þunga eftir lok seinni heimsstyrjaldarinnar þegar samband komst aftur á við
Danmörku. Eftir stofnun lýðveldisins Íslands voru forsendur aðrar en áður
höfðu verið og brátt var handritamálið, sem svo var kallað, komið á fullan
skrið. Af því leiddi að báðar þjóðir vildu sýna hinum gömlu bókum Íslands
nokkurn sóma og riðu Danir á vaðið með því að koma á fót árið 1957 undir
forstöðu Jóns Helgasonar prófessors sérstakri háskólastofnun, Det arnamag-
næanske institut (nú Den Arnamagnæanske Samling), sem varðveita skyldi og
rannsaka handritasafn Árna Magnússonar. Íslendingar fylgdu í kjölfarið
nokkru síðar þegar Handritastofnun Íslands var komið á fót með lögum 1962.
Gripla XVII (2006):193–215.