Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.01.2014, Síða 46

45
Þá er ljóst að Íslendingarnir dreifðust nokkuð um Curitiba og þar um
kring og greinir Jónas Jóelsson, sem heimsótti Ísland árið 1887, frá því að
vegna þess hversu dreifðir þeir voru héldu þeir litlu sambandi sín á milli.60 Í
bréfi Brasilíufarans Magnúsar Guðmundssonar sem birtist í Framfara árið
1879 kemur fram að hann telur ólíklegt að íslenskt „þjóðerni“ og tunga
verði langlíf meðal Brasilíufaranna og afkomenda þeirra.61 Luciano Dutra
bendir á að hægt sé að sýna fram á að sumir af fyrstu kynslóð afkomenda
Brasilíufaranna hafi verið vel að sér í íslensku. Til marks um það sé bréf
sem Ernestina Victoria Reykdal skrifaði á íslensku til Magnúsar Árnasonar
móðurbróður síns og var dagsett 12. maí 1912. Dutra bendir þó á að um
síðir hafi íslenskuþekkingin að fullu fjarað út.62 Íslendingarnir tóku upp
ættarnöfn í Brasilíu og margir breyttu íslenskum nöfnum sínum til að
falla betur að portúgölsku og þýsku málfari. Mörg eftirnafnanna vísa til
staða á Íslandi og þau sem áttu rætur að rekja til Sunnudals í Vopnafirði
kölluðu sig til dæmis Söndahl, frá Reykjadal kom fólk með eftirnafnið
Reykdal og eftirnafnið Bardal vísar til Bárðardals. Einnig var eitthvað
um að nöfn breyttust á annan hátt, til dæmis varð Jónsson að Johnson
og Jóakimsson að Joakinson. Með þessu tapaðist íslensk nafnahefð niður
meðal Brasilíufaranna og þar með hluti hefða og tungumáls Íslendinga
þótt vissulega gefi nöfnin vísbendingu um uppruna þeirra.
Hér hefur verið greint frá takmörkuðum samskiptum milli Brasilíu-
faranna og ættingja og vina á Íslandi í gegnum tíðina vegna dreifbýlis,
sundurlyndis og afnáms íslenskrar nafnahefðar meðal Brasilíufaranna.
Ljóst er að íslenskar hefðir, siðir og tungumál töpuðust meðal afkomenda
Brasilíufaranna og má geta sér þess til að nokkrir samverkandi þættir hafi
komið þar til, helst þeir sem hér hafa verið ræddir. Einnig má nefna að hóp-
urinn var smár og lítið var um innbyrðis giftingar meðal Brasilíufaranna
og afkomenda þeirra. Ekki er vitað hversu margir afkomendur íslensku
Brasilíufaranna eru í Brasilíu í dag en áætlað er að þeir geti skipt hundr-
uðum og jafnvel þúsundum.
60 Þórhallur Bjarnason, „Brasilíuferðir Íslendinga“, bls. 202–203.
61 Magnús Guðmundsson, „Bréf“. Í viðtali greinarhöfunda við einn afkomanda
Magnúsar árið 2013 greindi hann frá því að íslenskan hafi þegar verið töpuð í hans
fjölskyldu árið 1929 þegar afi hans fæddist.
62 Luciano Dutra, Frá Krækiberjahlíðum til Rúsínufjalla, bls. 9.
„VIð VILJUM BARA VITA HVAðAN VIð ERUM oG HVER VIð ERUM“