Rauðka : úrval úr Speglinum - 01.06.1944, Side 38

Island konungsríki.
Fáar tölur eru nefndar oftar manna á milli og
í blöðum, um þessar mundir, en talan 1943, og
sjaldan er með henni átt við annað en hið örlaga-
ríka ártal, þegar vér eigum að geta orðið lausir
við dani, en því fylgir aftur, að vér getum farið
að umgangast þá eins og menn, og SPEGILLINN
getur farið að skrifa dani, eskimóa, færeyinga,
stauning o. fl. með stórum upphafsstaf, til mikils
kostnaðarauka fyrir blaðið og óþæginda fyrir
prentara vora. Að sjálfsögðu eru menn ekki á eitt
sáttir um það, hváð við skuli taka, og er því rétt
að drepa á það helzta. Stjórnarflokkarnir munu
þegar hafa gert ráðstafanir til að ofurselja oss
aönum um aldur og ævi, enda er það engin tilvilj-
un, að þeir eru kenndir við rauða dannebrogslit-
inn. íhaldið, sem hét Heimastjórn á sínum tíma
(af því það vildi láta stjórna landinu heiman úr
danmörku og dani vera hér eins og heima hjá sér
— hvað þeir og voru), er nú afar æst á pappírn-
um í að gefa danskinum dauðann og djöfulinn
(jafnvel marga djöfla, sem vér höfum ekkert að
gera við), og stofna hér lýðveldi, en satt er bezt
að segja, að því veldi höfum vér litla trú á, með
þeim lýð, sem hér er saman kominn. Svo það bezta
sé geymt þar til síðast, þá komum vér nú að þeirri
tillögunni, sem sjaldnast hefur verið nefnd á nafn,
en kom þó fram sæmilega opinberlega fyrir
skömmu, gegnum sjálft ríkisútvarpið, sem ann-
ars er hlutlaust.
Fyrir nokkru hélt Jón tónlistarmaður Leifs
fyrirlestur í útvarpið um það, hvernig litið væri
á oss af útlendingum, og var lýsingin ekki glæsi-
leg, enda kom það og í ljós, að vér erum of tor-
næmir á heldri manna siðu. Þannig var Jón sjálf-
ur 4 ár að læra að segja „Herr Professor“ á þýzku,
og ef þannig fer um hið græna tré, við hverju má
þá búast af fúaröftunum? En það var annars ekki
þetta siðmenningaratriði, sem var eftirtektarverð-
ast í fyrirlestrunum, heldur rúsínan, sem kom
seinast, eins og rúsínur eiga að gera, sem sé bein
tillaga um, að ísland héldi áfram að vera konungs-
ríki, enda þótt það skildi við danmörku 1943.
Mátti skilja á Jóni, að hann væri vel birgur af
konungum handa okkur, en tók það þó skýrt fram
(vegna hlutleysis útvarpsins), að hér væri hann
ekki að agitera fyrir einni konungsætt fremur en
annarri, enda gæti það verið hættuspil fyrir hann,
sem er heimagangur hjá flestum kóngafamilíum
álfunnar. En hitt lagði hann áherzlu á, að það
væri helmingi meir kredítvekjandi fyrir oss út á
við að hafa kóng en einhvern meira eða minna
gallaðan forseta, og það verðum vér að segja, að
vér erum hjartanlega sammála Jóni. Því um kóng-
ana má það segja, að þeir mega vera hvaða galla-
gripir sem er, heimskir, ljótir, latir, svikulir, blót-
samir og þjófóttir, án þess að það eiginlega séneri
nokkurn mann, nema helzt hirðsnápana, sem verða
að umgangast þá daglega, en þeir hafa hinsvegar
alltaf lent í þeirri fordæmingu fyrir eigin tilverkn-
að og geta því ekkert sagt. Aftur á móti gengur
það alls ekki, að forseti hafi alla þessa galla —
mætti í hæsta lagi hafa svo sem 2—3 þeirra, ef
allt ætti að skrönglast skikkanlega af.
Þar eð hér er verið að tala gegnum SPEGIL-
INN, sem er svo fjarri því að vera hlutlaus, að
hann fylgir stjórninni gegnum þykkt og þunnt
(aðallega þunnt síðari árin), en alls ekki gegnum
útvarpið hlutlausa, er bezt að taka þar við, sem
Jón hætti, því að ekki kemur til mála, að málið
verði látið sofna á þessu stigi sínu. Hvaðan eig-
um vér að fá okkur kóng? Svarið getur ekki verið
nema eitt: Frá Englandi! Og hvers vegna þaðan ?
Vegna þess, að, eins og allir ættfræðingar vita,
íslendingar eru náskyldir konungsættinni brezku,
frá Auðunni skökli, og má því segja, að vér þurf-
um hreint ekki að seilast til útlendinga til þess að
koma oss upp kóngi, eða að minnsta kosti freð-
sterti. Þegar vér svo höfum lukkulega komið hon-
um fyrir í höllinni, sem Hallgrímur stakk upp á
hér á árunum, en íhaldið hefur svikizt um að
byggja, og skipað í kringum hann viðeigandi peð-
um, hrókum og þessháttar mannskap, er engin
hætta á, að Bretar fari að gerast áleitnir við oss,
þótt vér stöndum ekki í skilum, heldur segir Breta-
konungur Hambro þá bara að halda sér saman og
láta frænda í friði. Aftur á móti yrðu lánardrottn-
ar vorir látnir grassera hér eftir vild, ef vér hefð-
um forseta, og þarf ekki að taka fram með hvaða
afleiðingum.
Að öllu athuguðu finnst oss þessi tillaga þeirra
SPEGILSINS og Jóns Leifs hið eina sáluhjálplega
ráð, sem fram hefur komið viðvíkjandi tímanum
eftir 1943. Gangi hún í gildi og verði ið lögum,
fellur fyrri tillaga vor um Knút burt af sjálfu
sér, og er leiðinlegt, ef það verður einhverjum
vonbrigði.
Chef de Protocole SP.
34