Rauðka : úrval úr Speglinum - 01.06.1944, Page 48

H áskólasetni ngin.
Það er hreint ekki svo lítil veraldarsaga á fá-
um dögum, þegar uppreisnarmenn á Spáni ná aft-
ur Alcazarvíginu, Haraldur nær sér niðri á Há-
skólanum og sjálfum sér, og Eysteinn nær ekki í
vasabókina sína. En allt skeði þetta á 10 daga
tímabili eða svo.
Það hefur að vonum vakið hneyksli hjá öllum
sönnum íhaldsmönnum, að Haraldur skyldi fara
að laga háskólasetningar-ritúalið í hendi sér og
gera það tilbreytilegra og skemmtilegra en íhaldið
er nú alltaf samt við sig og spyrnir móti broddun-
um fram í lengstu lög, svo að vér erum hreint ekki
neitt skyldugir til að taka mark á því. Og auk
þess hefur Haraldur lofað oss — alveg prívat —
að gefa út bráðabirgðalög um, að ráðherrar skuli
framvegis tala við háskólasetningar.
Ekki er vafi á því, að Haraldur hefur leyfi til
að tala alveg eins og hann vill við svona tækifæri
og hefur yfirleitt Háskólann alveg í hendi sér. Og
vald hans er miklu víðtækara en menn grunar. Ef
hann til dæmis væri að sigla fyrir Hornbjarg á
„Ægi“ og sæi svo allt í einu fýlunga í landi, sem
. (XI. 19.—20.)
hann þyrfti að tala við, væri hann í fyllsta rétti
til að skipa Einari skipherra að stíma beint upp
í bjargið eða í næstu vík og bíða þar. Sá er bara
munurinn á Einari og Dungal, að Einar myndi
hlýða yfirboðara sínum skilyrðislaust, og svo
dunda við að losa skipið með berum höndum með-
an Haraldur væri að tala við fýlinn, en Dungal
bara snýr upp á sig og segir: „Ég er húsbóndi á
mínu heimili, fari það í helvíti!“
Þessi nýtízku háskólasetning, sem Haraldur
hleypti svo miklu fjöri í með því að fara að æfa
sig í rektorsstörfum, gefur tilefni til þess að at-
huga, hvort ekki mætti gera þá athöfn eitthvað
fjölbreyttari en verið hefur. Meðal annars er það
alveg óþolandi, að rektorinn skuli hafa einn orðið
og enginn skuli mega mótmæla. Rektorinn er nú
einusinni enginn páfi og honum getur þar af leið-
andi skjátlazt. Er bezta dæmi þess nærtækt, sem
sé það, að Dungal skyldi nokkuð vera að bjóða
Haraldi á háskólasetninguna, þar sem brugðið gat
til beggja vona um hegðunina, í staðinn fyrir að
lofa honum að æfa sig á barnaskólasetningu fyrst.
44