Rauðka : úrval úr Speglinum - 01.06.1944, Qupperneq 54

Árshátíö hræsninnar.
(XI. 21.)
Meðfram í tilefni af því, að Norðmenn frænd-
ur vorir eru nýbúnir að neita því fyrir sitt leyti,
að vér fáum aukinn innflutning á fiski til Stóra-
Bretlands, var skotið á „norrænum degi“ núna í
vikunni, til þess að fá tækifæri til að hrósa þeim
dálítið, ekki sízt þegar þeir voru búnir að bæta
gráu ofan á svart með því að senda oss fornfræð-
ing ofan á Hallesby. Annars gæti það valdið mis-
skilningi að segja, að dagurinn hafi verið gerður
fyrir Norðmenn eina, heldur var hann til þess að
þakka öllum frændþjóðum vorum á Norðurlönd-
um fyrir það, sem þær hafa hundsað okkur síðan
síðasti norræni dagur var haldinn, því að aðaltil-
ganginn má ekki nefna á prenti, sem sé að skaffa
orður handa þeim vöstrurum, sem mest og bezt
gangast fyrir fíflalátunum, og væru því manna
bezt að slíku komnir. Á Norðurlöndum er það
þannig, og hefur verið um ótal ár, að Svíar fyrir-
líta dani, danir Norðmenn, Norðmenn íslendinga
og íslendingar færeyinga, og liggur það þá í aug-
um uppi, að þetta rövl um „bræðraþel“ og annan
slxkan viðbjóð er ekkert annað en bláber lýgi, sem
sanna má, að enginn meinar neitt með, því að
kæmist það á, þá hefði engin þessara þjóða neina
til að líta niður á, og hvernig ættu þær að geta
lifað án þess?
Norrænu félögin svokölluðu eiga í fórum sín-
um allstórt glósusafn, þar sem orð eins og „sam-
úð“, „skilningur“, „bræðralag“, ,norræni stofn-
inn“ og fleiri, sem oss leiðist að prenta enn einu-
sinni fyrir lesendur vora, eru aðalkjarninn. Þetta
glósusafn er geymt í þar til gerðum poka milli
fundanna, og svo tekið upp og hrist fyrir hvern
norrænan dag og mismunandi menn fengnir til
að lesa það upp; í þetta sinn kóngar og skólabörn
aðallega, af því engin hætta er þá á, að neinn taki
mark á því. Mætti benda forgöngumönnum fífla-
látanna á það, að ódýrara væri að taka delluna
niður á plötur og líra þeim svo af með vissu milli-
bili, eða nokkru áður en krossum er útdeilt í
hverju landi.
Alþýðublaðinu þótti norræni dagurinn í ár ekki
nógu hátíðlegur, og vill gera hann að almennum
frídegi. Eftir skýrslum að dæma, hafa víst óþarf-
lega margir af hinum vinnandi stéttum átt frí
þennan dag, og mun svo verða framvegis. Blað-
inu skal sagt það til afsökunar, að það meinar
ekkert með þessu.
Annars hafa víst öll blöð átt nokkuð jafnan
þátt í því að taka þátt í fíflalátunum, af því þau
halda, að lesendum þeirra geðjist það bezt. Vér
höfum talið oss skylt að segja meiningu vora í
þessu máli, þeim til hjartastyrkingar, sem enn
kunna að vera með viti í landinu og meta bræðra-
lagsrövlið að maklegleikum.
Fullveldiö 18 ára.
(XI. 23.-24.
Hjá öllum þeim mörgu, sem ekki hafa endingu
í sér til að lesa hina ágætu bók dr. Páls Eggerts
um Jón Forseta, en verða að láta sér nægja heim-
ildir blaðanna um hann, hlýtur útkoman að verða
sú, að Jón heitinn hafi verið allt í senn: blóðrauð-
ur, grenjandi Bolsi, strykinn ístrukrati, sauðbros-
andi Tímamaður, hvanngrænn Bændaflokksmað-
ur og svartasta íhald. Að hann hefur einnig verið
þjóðernissinni, þarf væntanlega ekki að taka fram,
auk þess hefur hann sennilega gengið í pels, því
að hann var fæddur í kjördæmi Ásgeirs. Allra
flokka blöð eigna sér Jón, sem bendir á, að hann
hafi verið samvizkuliðugur, ekki síður en pólitík-
usar nú á dögum, enda er það og sannað, að mað-
urinn lifði lengst af á bitlingum, þó hann gæti
ekkert kaupfélag sett á hausinn og farið svo í
Búnaðarbankann eða stjórnarráðið, þá sannar það
ekkert, því að kaupfélög og Búnaðarbankinn voru
þá alls ekki til, og í stjórnarráðinu voru þá valda-
lausir glæpamenn, undir stjórn tuktmeistara, sem
ekki gat veitt nein embætti.
Það var því ekki furða þó mönnum yrði tíðrætt
um Jón síðastliðinn 1. desember, er hann rann
upp bjartur og fagur með kólgu og kafaldsbyl.
Samt fannst oss stúdentaskrúðgangan ekki vera
sérlega fjölmenn, og er eins og mennirnir haldi,
að fullveldisdagurinn sé gulltryggur og muni
standa til eilífðar, handa þjóðinni til að belgja
sig á. í þetta sinn var þó eitthvað tilefni hjá
stúdentum til að breiða úr sér, en eins og allir
vita, hafa þeir eignað sér þennan dag, þótt ekki
sé enn upplýst með hvaða rétti. Það var sem sé
búið að steypa kjallaradeildina í hinum upprenn-
andi Háskóla vorum, og er það sú deild, sem allir
eiga jafnan aðgang að, svo ástæða hefði verið til
að fjölmenna. Þó var eftir að múra svokallaðan
hornstein, sem þarf að vera sérstaklega vel múr-
aður, því að stúdentar reka sig helzt á hann, þeg-
ar þeir koma úr bænum. Átti Haraldur ráðherra
að fremja múrverkið, og hafði í því tilefni verið
mikill undirbúningur, útveguð glás af steypuefni
50