Rauðka : úrval úr Speglinum - 01.06.1944, Síða 72

Hníluaríurinn.
Hrifla er Iítið og lélegt kot
í leyning vi'ð xnóabarð.
Þar virðist sem umheimsins ys og þys
fari ofan og neðan við garð.
Með sljólegum glyrnum hún gægist þó
um gráleita Kambabrún;
og veit hvert atvik, sem á sér stað
við annarra jarða tún.
Alengdar fjöllin eru að sjá
sem augnalok dreymandi manns.
Þar glitrar á læki við geislablik,
sem gleraugun sindri hans.
Og dottandi sýnast þau hengja haus
og hirða’ ei um sólarljós.
En heiðarnar nær, sem kvapholda kinn
á kaupstaða vændisdrós.
Þar Skjálfandafljót gegnum byggðina brýzt
við bakka og klakaskör.
Og Goðafoss slettist um slútandi klett
sem slefa á neðri vör.
Og straumiðan hamast í kletta kró
með hvítfextan ölduskafl.
Með brjálsemis átökum berst hún við
að buga hvert mótstöðu afl.
Hún reynir að grafa frá rótum bjargs
og rembist við klettanöf.
Sem nárotta væri með kjaft og kló
að krafsa’ ’oní dauðs manns gröf.
(XII. 3.)
Ef klettur brotnar og dettur í djúp,
þá dólgslega aldan hlær,
sem væri hún maður í menningarborg,
sem mannorð af bróður flær.
En neðar er fljótið sem broshýrt bam,
eða blærinn, sem hjalar frjáls.
Það vefur örmum um eyjarnar þar,
sem ungmey um vinar háls.
En gegnum blíðuna gægist þó,
að grimmlynd er skepnan og flá.
Ef sjálfstæð hugsun um hólmana fer
hún hrindir þeim óðar frá.
í kringum þig, Hrifla, er kostarýrt,
gráir kambar og moldarflög.
Því náttúran ræður þar sjálfri sér
og svívirðir ræktunarlög.
Þar frostin og hríðarnar herja á
og heimta af móunum gjald.
Já! þvílíkur harðstjóri hefði’ ei átt
að hafa neitt ákæruvald.
Við umhverfi þetta þú ólst þín börn
og arfurinn svipaður varð.
Því áhrifin fóru ekki þá
fyrir ofan og neðan garð.
Þau hjara sem þú við húsgangs kost;
við háðung og kreppulán.
„Það er svipurinn þinn, er í sál mér ég finn,
hann er samgróinn“ landsins smán.
Æ, æ.
Um daginn og veginn.
(XII. 5.)
Þar sem svo mikið hefur nú undanfarandi ver-
ið talað um „daginn og veginn“ 1 okkar gróandi
sí-unga þjóðfélagi, þótti SPEGLINUM ekki leng-
ur sæma, að sitja hlutlaus hjá, og sem stjórnar-
blað náði hann sér í einn af sínum úrvals Jónum
og grátbað hann um að segja nú eitthvað um þessi,
því nær óþekktu fyrirbrigði. Vér leyfum oss að
segja „óþekkt fyrirbrigði", því að nú er búið að
þyrla svo miklu moldviðri upp, umhverfis þau, að
þó dagurinn og vegurinn hafi kannske einhvern-
tíma verið kunnur öllum almenningi, þá er nú
slíku ekki lengur fyrir að fara.
Þessi jón okkar var lengi tregur til að úttala
sig, en með lempni og lagi fengum vér hann þó að
lokum til þess að segja nokkuð frá því mikla, sem
honum bjó í brjósti, og tókum vér það jafnóðum
upp á „plötu“, og leyfum vér oss nú að spila plöt-
68