Rauðka : úrval úr Speglinum - 01.06.1944, Qupperneq 102

Um daginn og veginn (XIII. 2.-3.)
í þetta sinn get ég haft stuttan formála, enda
ekki tími til málalenginga, þar sem spurningarn-
ar eru mig alveg lifandi að kæfa, og enginn skaði
skeður með formálann, hvað veðrið snertir, því að
það hefur eiginlega ekkert verið upp á síðkastið,
en nú benda hinsvegar lægðirnar til þess, að kosn-
ingahríð sé í aðsigi um allt land, og endar líklega
með slyddu og vætu. Loftvogin er við þetta sama,
örlítið fallandi. — Jæja, þetta varð nú dálítill for-
máli, þrátt fyrir alla góða ásetninga, en nú eru
það spurningarnar, sem það gildir.
Hafnfirðingur spyr: „Hvað er gyllinital?"
Ég svara ótrauður: Spurðu kratabroddana,
hvað þeir hafi fengið mörg gyllini frá Hollandi
síðan danir hættu að styrkja þá með fjárfram-
lögum, margfaldaðu þá tölu svo með sosum 100
(það er gert með því að bæta við tveim núllum)
og bættu svo við 97, þá færðu gyllinitalið.
Suðurnesjamaður spyr: „Hvað er skaröxi?“
Svar: Skaröxi er eins og nafnið bendir á öxi,
sem notuð var í gamla daga við aftöku gamalla
bófa. Var athöfnin kölluð „að taka af skarið“, en
böðullinn skarbítur.
Sveitamaður spyr: „Hvaða þýðingu hafa þessi
eilífu mót, sem alltaf er verið að halda?“
Svar: Þessi, sem þú meinar sýnilega, eru í því
fólgin, að menn úr sömu sýslu koma saman til
skemmtunar og skrafs. Enginn vafi er á því, að
þessi mót hafa mikla hreppapólitíska þýðingu,
auk sjálfrar skemmtunarinnar. Svo gefa þau líka
ágætt tækifæri til að tala í útvarpið þeim mönn-
um, sem annars fengju kannske ekki að koma
þangað. Ýms tilbrigði eru til af þessum mótum,
t. d. heldur Vísindafélagið stundum hausamót, og
Jónas ætlar innan skamms að halda okkur fylgis-
mönnum sínum svokallað áramót. Svo eru stefnu-
mótin, sem allir kannast við, og geta haft beinlínis
þjóðhagslega þýðingu, ef þau ganga vel. Svona
gæti ég haldið áfram í alla nótt, ef ég vildi.
Reykvíkingur spyr: „Hvað er meint með því,
þegar leikkvöld Menntaskólans auglýsir að allur
ágóði af leiksýningunni gangi til skólaselsins ? Er
það einhver sérstakur selur, sem skólinn hefur á
framfæri sínu?“
Svar: Það er nú bara fyrir náð, að ég svara
spurningum frá Reykvíkingum, sem eru svo vel
stæðir og hafa svo marga skóla, að þeim á engin
skotaskuld að verða úr því að afla sér svona
fræðslu sjálfir, t. d. með því að spyrja Pálma
rektor. Þegar ég var í skóla, var þar til einn selur
á náttúrugripasafninu. Mér finnst ekkert ótrú-
legt, að hann sé nú orðinn svo úr sér genginn,
fyrir námfýsi nemenda, að eitthvað þurfi að lappa
upp á hann, og þá finnst mér vel viðeigandi, að
nemendur afli til þess fjár með list sinni.
Bókabéus spyr: „Hvað heita neðanmálssögurn-
ar, sem nú eru í gangi í Alþýðublaðinu og Nýja
Dagblaðinu?“
Svar: Sú fyrri heitir „Hús dauðans", en sú síð-
ari „Festarmey forstjórans“. Annars var mér
sagt, að þessir titlar þýddu ekkert sérstakt.
Stúdent spyr: „Hvað er hægrabros, sem svo
oft er nefnt í blöðunum um þessar mundir?“
Svar: Það er viss tegund af andlitssnyrtingu
Þá gall við f larfi,
sem í fyrsta sinni flaug
úr fjósvegg niðrá haug:
„Nú éti allir einmælt!“
Hann ormaðist og smaug,
en át á við tuttugu sjálfur.
En fiðrildi og býflugur
flugu yfir grund
fagra morgunstund
og sugu blómahunang;
þeir settu á þau hund
af sárgremju — og öfundarkveisu.
Á haugnum þoldist enginn,
sem glatt sig gæti við
gamlan hreystisið:
að fara sína eigin leið
og fylla þar sinn kvið,
— svo fóru þeir að éta hver annan
Þá bar þar að fjósamann
með breiða reku og vagn,
burði og heljarmagn.
Þá breyttist allt nöldrið
í bölv og í ragn:
Hann bar allan hauginn á túnið.
Flestallt þýið drapst,
er það flutt var á burt
og fékk ei vott né þurt.
En þeir, sem af komust,
— það hef ég heyrt og spurt, —
eru hættir að rífast um ætin.
Nemó.
98