Rauðka : úrval úr Speglinum - 01.06.1944, Page 135

T ónlistarhátíðin. (XIII. 18.)
Sú tegund föðurlandsvina, sem sýnir ást sína í
því, að vilja pota íslandi fram erlendis, hvort sem
það má við því eða ekki, hefur heldur en ekki
fengið bita í kjaft með þátttöku vorri í norrænu
tónlistarhátíðinni, sem vér höfum verið að prýða
undanfarið. Útlendingar ýmsir — bæði skyldir
og óskyldir — hafa mjög legið á því lúalagi und-
anfarin ár, að bjóða oss að taka þátt í hinum og
þessum mótum, og hefur oft ekki orðið úr þátt-
töku vorri — svo sem og til var ætlazt af bjóðend-
um — og mótið þannig orðið til sóma.
Nú vita allir, hvílíkt sport það er, að þiggja boð,
sem ætlazt er til að ekki sé þegið, og er í rauninni
sjálfsagður hlutur að gera það alltaf, og venja
þannig fólk af óþarfa kurteisi, sem enginn hefur
beðið það um. Það var því ekki nema rétt að
þiggja hið vinsamlega boð frænda vorra dana (vér
teljum þá aðallega fyrir þessu móti úr því það var
haldið á þeirra lóð) og skella á þá einhverju við-
eigandi garnagauli, enda er satt bezt sagt, að vér
þurfum ekkert að vera sérstaklega feimnir við þá,
hvað tónlistina snertir, og segir enn af því.
Vér höfum vísdóm vorn aðallega úr Morgun-
blaðinu, því þar er einna ýtarlegast sagt frá við-
tökunum, og þar eð hin blöðin hafa enn ekki
minnzt á neinar „blekkingar heildsalaklíkunnar"
í sambandi við tónlistarmótið, göngum vér út frá,
að kollega fari yfirleitt rétt með heimildirnar.
Það er tekið fram í dönsku blaðagreinunum, að
íslandi hafi verið sýnd mikil kurteisi á hljómleik-
unum. Vér höfum áður oftlega minnzt á þessa ein-
kennilegu undrun manna yfir að verða fyrir al-
mennri kurteisi, og hefur það aðallega átt við oss
íslendinga, en þarna sjáum vér, að einnig danir
tala um þetta sama fyrir okkar hönd, svo líklega
er það satt, að vér getum ekki gert háar kröfur
til kurteisi, ef allt færi að verðleikum. Kurteisin
hjá dönskum blöðum er líka þannig samanlögð,
að þau segja meir eða minna fullum fetum, að
þrjú helztu tónskáldin hafi mætt þarna með þjófa-
góss, og hafi Páll ísólfsson stolið frá Brahms, Sig-
urður Þórðarson frá Mozart og Jón Leifs frá
Göbbels (eða Hitler. Blöðin þora sem sé þarna
ekki að nefna neitt nafn, því danir eru skíthrædd-
ir við allt, sem þýzkt er, nú, sem reyndar er von,
og ekkert líklegra en nazistarnir yrðu reiðir, ef
þeim væri eignuð músík Jóns, og tækju danmörku
og gerðu dani að súdetenbaunum). En þá erum
vér einmitt komnir að kurteisinni, og var hún í
Jólakveðjur (XIV. 2.)
Eitt af því marga, sem ekki fékk rúm í síðasta
blaði voru, var vörn fyrir jóla- og nýárskveðjur
útvarpsins, sem menn hafa undanfarið verið að
ganga í skrokk á. Eru þessir ofsækjendur sýnilega
einhverjir geðvonzkupésar, sem enga kveðjuna
hafa fengið sjálfir. Vér erum ekki í þessum hóp,
því fyrsta kveðjan, og ekki sú ómerkilegasta, var
einmitt til vor: „Ríkisútvarpið óskar öllum hlust-
endum sínum, nær og fjær, gleðilegra jóla“. Þetta
finnst oss bæði vingjarnlegt og óverðskuldað, hvað
sem hver segir.
Útvarpið hlýtur nú fyrst og fremst að þéna ein-
hverja glás á þessum kveðjum, og er það þegar
ærin ástæða, því ásamt afnámi jólavindla og marg-
því fólgin, að Páli var gefinn lárviðarsveigur (þar
sem hann skv. ofanskráðu hafði verðskuldað þjófa-
gras) og svo hinu, að tónskáld vor voru sögð hafa
hnuplað frá tiltölulega frægum mönnum, en hefðu
danir viljað vera illartaðir, hefðu þeir sagt músík-
ina hnuplaða frá dönskum tónskáldum, sem óneit-
anlega hefði verið hámark svívirðingarinnar, því
dönsk tónskáld hafa jafnan verið talin heldur
klén, og með réttu.
Yfirleitt má heita, að vér höfum farið mestu
frægðarför til úttlandsins í þetta sinn. Vér höfum
ekki tapað, eins og í knattspyrnunni, sem vér höf-
um stundum verið að keppa í, og þurfum þar af
leiðandi ekki að segja eftir á, að vér höfum lært
einhver ósköp af ferðinni, enda væri það mesta
lýgi. Og vér getum líka verið oss meðvitandi að
hafa eytt öllu púðri voru, svo ekkert sé eftir til
daglegra þarfa. Heima fyrir höfum vér búið að
„lögum við íslenzka texta“, „íslenzkum söngvur-
um“, „íslenzkum alþýðulagasyrpum“ og hvað það
nú allt heitir, sem sallað er á oss í útvarpinu.
Hefði ekki verið rétt að gefa útlendingum kost á
að heyra eitthvað af þessum hversdagsmat, því í
rauninni er ekkert að marka að bera á borð fyrir
þá eintóma guðshátíðafæðu, en það skilst oss mú-
síkin vera, sem í þetta sinn var valin til útflutn-
ings. Væri ekki tilkippilegt að skella næst á frænd-
ur vora t. d. „Fósturlandsins Freyja“ undir laginu
„Man ég grænar grundir“. Það er til á plötu uppi
í útvarpi, ef hún hefur ekki brotnað í róstunum,
sem þar hafa verið undanfarið.
131