Úrval - 01.02.1946, Page 56

54
ÚRVAL
um ofni í skála nr. 104. Ofninn
stóð á steinflögxim, sem múrað-
ar voru í steypta hellu, nálægt
f jögur fet í þvermál. Við flutt-
um ofninn til, losuðum stein-
flögumar með meitli, og múr-
uðum þær síðan í steinsteypu-
hlera, sem var nákvæmlega eins
í útliti og ofnhellan hafði verið.
Nokkrar flögurnar brotnuðu,
en öðrum var smyglað inn til
okkar. Þetta var þó ekki
áhættulaust verk, því að gólfið
var opið í tíu daga, en „snuðr-
aramir“ tóku ekki eftir neinui
missmíði, því að við huldum
verksummerkin með dýnum.
Svo fórum við að grafa.
Stefnur og fjarlægðir jarðgangn-
anna höfðu verið reiknaðar
nokkumveginn út með þríhyrn-
ingamælingum, og við ákváðum,
að þau skyldu vera 30 fet undir
yfirborði jarðar, svo að víst
væri, að Þjóðverjar heyrðu ekki
neinn hávaða.
Það var auðvelt að grafa, því
að jarðvegurinn var sendinn.
Vaktimar unnu frá nafnakalli
að morgni til nafnakalls að
kvöldi, að frádregnu matar-
hléi. Erfiðast var að losna við
sandinn, sem var Ijósgulur, og
stakk mjög í stúf við jarðveg-
inn á yfirborðinu. Við laumuð-
um nokkra í matjurtargarða
okkar, en það var ekki nóg. Við
saumuðum því pylsulagaða
poka úr handklæðunum. Þessir
pokar vora fylltir af sandi,
hengdir inn 1 buxnaskálmar
fanganna, en þeir dreifðu síðan
sandinum yfir leikvanginn, aai
leið og þeir gerðu sér upp leik
eða ærsl. Við höfðum 150 menn,
sem höfðu þennan starfa með
höndum, og þeir fluttu mörg
tonn af sandi og dreifðu honum,
beint fyrir framan nefið á
„snuðrurunum.“
Við grófum göngin með litl-
unr kolaskóflum og járnsköfum,
sem við smíðuðum úr ofninum
okkar. Göngin vora um tvö fet
í þvermál og styrkt með f jölum
úr rúmfletunum. Loftræstingin
var vandamál, sem við leystum
með því, að smíða rör úr tómum
niðursuðudósum, leggja þau um
göngin og dæla lofti í gegnum
þau með físubelg, sem við
bjuggmn til úr hermannatösk-
um. Við gátum nú starfað, þó
að hlerarnir væru lokaðir, og
án þess að vera truflaðir af
„snuðrurunum.“
Rafmagnsfræðingar okkar
náðu sér í vírspotta og lögðu
leiðslur um göngin, sem tengd-
ar voru rafmagnskerfi fanga-