Vísir - 14.12.1960, Qupperneq 98

. JOHNSON & KAABER %
Ritstjórarnir keyptu dönsk lilöö, en þau
komu óreglulega og sér maSur ]>ví oft blað,
sem ekki einn stafur af útlendum fréttum
er i. Og um fréttagreinar útlendar er varla
að ræða nema frá Kaupmannahöfn. Þar höfðu
blöo;n að jafnaði einhvern, sem sendi þeim
yfirlitsgreinar og eru þær oft mjög læsilegar.
Minnist ég sérstaklqga greina í Þjóðólfi undir
dulnefninu „Juvenis", en það mun hafa verið
Þorsteinn Þorsteinsson, siðar hagstofustjóri.
En talsvert bætti það úr crlendum fréttaskorti
að í þá daga fékk fjöldi heimila um land allt
ókeypis íslenzku blöðin í Winnipeg, Lögberg
og Heimskringlu, sem þá voru send liingað
fyrir tilstilli Kanadastjórnarinnar til þess að
kynna fólki dýrðina i Ameriku.
Blöðin fluttu lika ýmist neðanmálssögur
útlendar eða innlenda fróðleiksþætti. Gamalt
fólk minnist enn með þakklæti íslenzku sagna-
þáttanna í Fjallkonunni og Þjóðólfi og útlendu
skáldsagnanna sem ísafold birti.
Og svo voru það eftirmælin og erfiljóðin.
Miklar ættartölur, mikið lof og mikil mærð.
Þessi grein blaðamennskunnar er sú, sem
minnst hefur breyst til þessa dags. Og sé nú-
tímablað íslenzkt borið saman við t. d. blöð
norðurlanda rekur maður fyrst og fremst
augun i, að eftirmæli þjóðkunns manns í
Noregi eða Danmörku eru að vöxtunum vart
meira en fimmtungur móts við langlokur i
islenzku blaði um einhvern, sem aðeins tutt-
ugasti hluti þjóðarinnar kannast við nafnið á.
ÖLD DAGBLAÐANNA.
Þegar Vísir hóf göngu sína fyrir 50 árum
voru skilyrði til dagblaðaútgáfu önnur og
lakari en nú eru. Íbúafjöldi Reykjavikur var
kringum 7 sinnum minni en nú, 11.600 manns.
Samgöngur út á land bágbornar — víða ekki
nema 15 landpóstferðir á ári. Kaupmenn voru
yfirleitt ekki farnir að skilja mátt auglýsing-
anna. Og hagur almennings þannig, að fólk
snéri fimmeyringi oftar en það snýr tíu krón-
um nú.
Samt lifði Vísir af og dafnaði svo vel, að
aðrir freistuðust til að feta sömu slóðina.
Morgunblaðið var stofnað tæpum þremur ár-
um síðar en Vísir og eru dagblöðin orðin
fimm alls.
Um Vísi skal ekki fjölyrt hér, því að ég
geri ráð fyrir að saga hans verði sögð ítarlega
á öðrum stað í þessu blaði. En á hin dagblöðin
skal minnst stuttlega.
Morgunblaðið stofnaði Vilhj. Finsen, sem
nú er nýlátinn, ásamt Ólafi Björnssyni rit-
stjóra ísafoldar, og var Finsen ritstjóri þess,
en fyrsti fastráðni blaðamaður hans var Árni
Óla, sein að fáum árum undanteknum hefur
starfað við blaðið síðan og sér nú um útgáfu
Lesbókarinnar. Finsen hætti störfum við Mbl.
í árslok 1921, en þá tók við Þorsteinn Gislason
til 1924 og síðan Valtýr Stefánsson, sem enn
er aðalritstjóri blaðsins, og Jón Kjartansson,
til 1947. Af núverandi ritstjórum blaðsins
hefur Sigurður Bjarnason starfað lengst (að
Valtý fráskildum). Bjarni Benediktsson var
um langt skeið stjórnmálaritstjóri áður en
hann varð ráðherra, en nýjustu ritstjórar
blaðsins eru þeir Matthias Johannessen og
Eyjólfur K. Jónsson.
Timinn telst þriðji að aldri liinna núverandi
dagblaða. Er hann stofnaður sem vikublað
árið 1917. Guðbrandur Magnússon var rit-
stjóri hans fyrstu mánuðina og liefur jafnan
verið í útgáfustjórn blaðsins, en haustið 1917
gerðist Tryggvi Þórhallsson ritstjóri næstu
tiu árin, en er hann varð ráðherra 1927 tók
Jónas Þorbergsson við og gegndi starfinu þang-
að til hann varð útvarpsstjóri árið 1930.
Næstu tíu árin var Gísli Guðmundsson rit-
stjóri Tímans. En árið 1936 fór Framsóknar-
flokkurinn að gefa út dagblað, Ngja Dag-
blaðið og kom það út, jafnframt Tímanum
1936—38, en þá var N. Dbl. lagt niður og
Tíminn gerður að dagblaði undir ritstjórn
Þórarins Þórarinssonar, sem áður hafði stýrt
N. Dbl. og enn er aðalritstjóri Timans. Um
nokkurt skeið var Haukur Snorrason annar
ritstjóri Timans, en hans naut stutt við. Nú
er Andrés Kristjánsson ritstjóri blaðsins ásamt
Þórarni.
Alþýðublaðið hóf göngu sina 1919, sem
vikublað eins og Tíminn, undir stjórn Ólafs
Friðrikssonar, sem stýrði blaðinu til ársins
1922, en eftir hann tók Hallbjörn Halldórsson
við, til 1927, og eftir hann Haraldur Guðm-
undsson, núv. sendiherra i Osló, til 1931.
Eftir liann tóku þeir við hver eftir annan
Stefán Pétursson, Finnbogi Rútur Valdimars-
son, Jónas Guðmundsson, Helgi Sæmundsson
og núverandi ritstjórar Gísli .1. Ástþórsson
og Benedikt S. Gröndal. Um nokkurt skeið
var Hannibal Valdimarsson ritstjóri blaðsins.
Þjóðviljinn hóf göngu sína 1935 undir rit-
stjórn Einars Olgeirssonar og síðar Sigfúsar
Sigurhjartarsonar. Nokkru síðar varð núver-
andi ritstjóri Sigurður Guðmundsson, sem
mun ásamt Jóni Bjarnasyni fréttaritstjóra liafa
starfað lengst við blaðið, þeirra sem nú eru
þar. Siðustu árin hafa þeir Magnús Kjartans-
son og Sigurður verið ritstjórar blaðsins.
Útlend fréttaþjónusta batnaði verulega með
tilkomu dagblaðanna. Þó voru það ekki nema
stutt skeyti, sem hin elstu dagblöð fluttu fram-
an af, því að skeytakostnaður var þá svo
mikill, að blöðin risu ekki undir miklum orða-
fjölda. Hin fyrstu dagblöð fluttu ekki mikið
lesmál, en þó alltaf helstu fréttir, langar
stjórnmálagreinar komust ekki fyrir vegna
þess, að mikið auglýsingamagn þurfti að hafa
til þess að sjá blöðunum farborða. Auglj'singa-
O. JOHNSON & KAABER
'k
kaffibílarnir aka daglega í allar mat-
vöruverzlanir bæjarins með ilmandi
Johnson & Kaaber kaffi nýkomið úr
vélunum. — Allar flutningaferðir út á
land flytja ný brennt og malað Johnson
& Kaaber kaffi. — Þannig er það allt-
af öruggt að ...
*
....ilmurinn er indæll
bragið eftir því
98
VÍSIR 50 ÁRA
Afmælisblað VÍSIS