Tímarit íslenzkra samvinnufélaga - 01.10.1923, Blaðsíða 84
130 Tímarit íslenskra samvinnufélaga.
gangur sauðfjár er undirstaða búnaðarins, eins og víðar á
landinu hefir verið áður fyrri. Hér hjálpar það, að úrfelli
er minna á hálendinu, og svo er landkjaminn. Gróðavæn-
legt er að vera hér í góðærinu, en oft vilja hörðu veturnir
höggva skarð í gróðann.
Líklega er hvergi rýmra um íslenska bændur en bónd-
ann í Möðrudal. Stór hefir þar löngum verið búskapur,
jafnvel upp undir eitt þúsund fjár. Hvergi hefi eg séð feg-
urri fjallasýn og einkennilegri. En langt er hér til bæja,
20 kílómetrar til hinna næstu, sem þó hafa löngum í eyði
verið.
Nokkrir bæir eru áJökuldalsheiði. þar er snæ-
þungt og staðhættir líkir því, sem segir í Heiðarbýlissög-
um Jóns Trausta. Sá sem kemur á þessi heiðarbýli, í
skammdegi og molluhríð, skilur hugblæinn í sögum þess-
um. Jón Trausti mun þó hafa kynst öðrum býlum, norðar
á heiðinni.
Jökuldalur er einkennilega ófagur, afarlangur,
þröngur og bugðóttur. Undirlendi óvíða, hlíðarnar brattar
og berar niður að Jökulsá, ófærri í ófærugljúfrum. Hér er
eins og bygðin sé í úlfakreppu óbygðum, næstum eins og
hún geti ekki loðað saman. Hér eru lengri bæjarleiðir en
annarstaðar í íslenskum dölum, víðast dönsk míla og
meira, og örðug leið bæja á milli fyrir bratta og einlægum
þverám, í djúpum giljum og gljúfrum. Jarðirnar eru stór-
ar og búin víða fólksmörg. Manni finst helst, að hér sé
ekki ein sveit, heldur sveitirnar jafnmargar og jarðirn-
ar, eða öllu heldur hver jörð sérstakt ríki og mannfélag
fyrir sig. í Jökuldal er engin sú stofnun, sem f é 1 a g nefn-
ist, af nokkuru tægi. Hér virðist einstaklingshyggjan eiga
óðalssetur og alveldi, og eru heimajarlamir á Jökuldal
mjög sjálfum sér nógir. En góðir eru þeir heim að sækja
og risnumenn á allan hátt. Hvarvetna mundi Eiríkur á
Skjöldólfsstöðum hafa orðið sómi sinnar stéttar.
H é r a ð er einhver hin mesta bygð í íslenskum döl-
um. Og þó er þar óvíðast sveitalegt, þegar frá er skilinn
Fljótsdalur og hinar ystu ársléttur við flóabotninn. Hér