Tímarit íslenzkra samvinnufélaga - 01.10.1923, Blaðsíða 13

Tímarit íslenskra samvinnuí'élaga. 59
lagsins á þeim í raun og veru annað eins. Fyrstu tvö árin
var kaupstjóri Guðmundur í Hoffelli. Hann hafði rekið
smáverslun í Hornafirði, samhliða búskap sínum. Stýrði
hann félaginu linlega, og að sumu leyti illa, sökum ónógr-
ar þekkingar á samvinnufélagsskapnum. Af einu slíku
glappaskoti tapaði félagið 20—30 þúsundum. Guðm. tók
gærur frá félagsmönnum og nokkuð frá utanfélagsmönn-
um, með föstu verði, en ekki áætlunarverði. Sömu villu
gerði Guðjón Guðlaugsson eitt sinn á Hólmavík, með dálít-
ið af fiski, og setti félag sitt í hættu. Verður aldrei nóg-
samlega varað við þeim villustig. þegar verðfallið kom,
skaðaðist Kaupfélag Austur-Skaftfellinga reikningslega á
gærunum, þó að einstakir menn stæðu betur, af því að þeim
hafði verið goldið of hátt fyrir vöru sína. Nú sá stjórn
kaupfélagsins og kaupstjóri þess, að mikil hætta var á
því, að ófélagslyndustu menn í félaginu myndu hlaupa úr
því, er þeir sáu tap búið á tveim liðum, og reyna með því
að koma ábyrgðinni á hina eiginlegu félagsmenn, sem
halda áfram engu að síður, þó að eitthvað gefi á bátinn.
Var og sú raun orðin á, að tveir nafnkendir menn ætluðu
að laumast úr félaginu. Var annað prestur þeirra Horn-
firðinga, Ól. Stephensen að nafni, nú í Bjarnarnesi. Hitt
var Guðmundur í Hoffelli. Voru þeir báðir, einkum prest-
ur, berir að mótgangi og úlfúð við félagið. Fulltrúafund-
urinn ákvað nú að skifta skaðanum á húsunum og gæru-
kaupum Guðmundar hlutfallslega á veltu allra félags-
manna fyrstu þrjú árin. þeir sem úr gengu skyldu borga
þennan mismun þegar í stað, en félagsmenn smátt og
smátt með tekjuafgangi sínum eða öðruvísi. Með þessum
hætti bera allir stofnendur félagsins sinn hlut af byrjunar-
tapinu. Guðmundur á Hoffelli fékk þannig nokkuð á 2.
þús. kr., en Bjarnarnesklerkur minna. Undu þeir báðir
hið versta við sinn hlut, einkum prestur. Guðmundur mun
hafa fundið, að mikil sanngirni mælti með, að hann bæri
að dálitlu leyti ábyrgð á fáfræðisaðgerðum sínum. Ekki fór
það dult í Hornafirði, að Guðmundur hefði fyr og síðar
leitað trausts og halds í verslunarefnum þar sem B. Kr.