Tímarit íslenzkra samvinnufélaga - 01.10.1923, Blaðsíða 86

132 Tímarit íslenskra samvinnufélaga.
fjórðungur á breidd, að jafnaði. Öðrum megin „Hjalta-
staðablár“ liggur Selfljót, með sléttum vallendisbökkum,
en hinum megin breitt ásaland, vaxið hrísi og kjarri; alt
er þetta heimaland Hjaltastaðar. Veita má Selfljóti á mýr-
ina. þarna er einbýli og bóndinn nýbyrjaður á búskap þar.
Bóndi taldi, að skifta mætti jörð sinni í þrent, og hafa
þrjú hundruð ær í hverjum stað. Við Norðlendingar erum
eigi stórlátari en svo, að við mundum nú frekar segja, að
skifta mætti jörð þessari í t í u jarðir og hafa níutíu ær
í hverjum stað, og þættu ágæt bú. Landssjóður á jörð
þessa, en þarf hennar ekki lengur með fyrir prestssetur.
Væri ekki vel varið landsfé, og betur en til margs annars,
ef lán væru veitt og styrkur til að yrkja og byggja óbygð
þessa í miðju héraði, og aðrar slíkar, því margir eru stað-
irnir ónumdir enn, bæði á Austurlandi og annarsstaðar.
Kirkjubærí Hróarstungu er í héraði miðju, gagn-
vart Hjaltastað, og kirkjustaður tveggja hreppa. Prestur-
inn þar sagði mér, að klukkutímaferð væri þaðan til allra
hinna næstu bæja, sem sama megin Lagarfljóts eru.
Prestakall hans nær yfir 4 ystu hreppana á Héraði, mikið
landflæmi með feykna engjalöndum meðfram ánum, og
hirðir hann þó aðeins 80 sálir.
Eg gæti nefnt fjölda stórjarða á Héraði, sem ekki eru
meira en hálfnýttar. Ógnaði mér til dæmis bæjafæðin og
fólksleysið á hinu breiða undirlendi í Jökulsárhlíð. þar var
mér sagt frá stórum engjaflæmum með haugagrasi, sem
svo að segja aldrei er borinn ljár í. Landið þar í fjöllum
virtist mér óurðara og kjarnalegra en víðast hvar norð-
anlands.
Strjálbýlið og jarðastærðin hefir sína kosti, þar er
höggfrjálst og olnbogarými. þar þrífast stórheimili og
risnumikil. Gamla búskaparlagið með mörgu vinnufólki og
stórum fleytingsbúskap á hér betur við, en í þéttbygðum
sveitum með fremur smáum jörðum.
Búskaparlagið er hér líka alt annað en n ú gerist í
Eyjafjarðarsýslu og þingeyjar, miklu líkara því, sem þar
var áður fyrri. Hér er enn fjöldi vinnumanna, sem tekur