Andvari - 01.01.1907, Blaðsíða 54
48
Af suðurgöngu
um og fullum þrótti má ei brúka það nema liálfan
dag til erfiðis daglega.
Hið fyrsta þorp, sem maður kemur að í daln-
um, er Kulm, sem er nafnfrægt af óförum eins lier-
foringja Napóleons 1813, skömmu eftir áhlaupið hjá
Dresden og [fyrir] orustuna við Leipzig. Voru þar
11 þúsund Franskra umkringdir af Prússum [og]
Austurríkskum, og máttu þeir allir leggja vopn sín,
að þeir ekki yrðu allir lagðir að velli, er ekki var
neinn kostur að veita vörn framar; hjálpaði slys
þetta mjög til Napóleons seinni misfarar og jók hug
óvinum lians. Rússlands- og Austurríkiskeisarar og
Prússakongur sátu allir í Töplitz meðan þessi líðindi
gerðust; var keyrslumaður vor í bardaga þessum og
gat því vel sagt hversu til liafði gengið. — — —
Lengra niðri í dalnum fórum við fram hjá stein-
kolanámu, því allur er þessi dalur auðugur að
steinkolum; náman var að ofan sem ferstrendur
brunnur og svo sem tveir faðmar á hvern veg; voru
stórir bjálkar settir til allra liliða, svo langt sem sjá
mátti niður, að jarðvegurinn, sem er gljúpur, ekki
hryndi. Sömuleiðis eru styttur settar undir niðri.
Eru kolin þaðan haíin upp; niður að þeim má fyrst
grafa 20, stundum jafnvel 40 fet, [gegn um] mold og
steinkolakynjað berg; eru kolin yfir höfuð vön að
vera því betri sem neðar er; lialda menn þau séu
af grastcgundum komin í fyrstu; má í það minsta
oí't sjá grasa-afmót í leirjarðarlögum þeim, sem ofan
á þeim liggja; hafa og víða fundist trétegundir í
steinkolasprungum. Steinkol liggja í miðlungsfjöllum
eins og hér [eru], helzt í þeim kalkkynjuðu, stund-
um í basaltfjöllum; liggja þau í lögum hvort niður
af öðru, og millum laganna aðrar bergtegundir. Er
af eðlisfari llestra þeirra landa, hvar steinkol finnast,
harla líklegt, að ekki skorti þau á íslandi.
Við komum undir sólarlagið til Töplitz, livar á-