Jörð - 01.06.1942, Blaðsíða 34

Þessum og þvílíkum athugasemdum býst eg við af liálfu
lesenda. Til þess að taka af öll tvímæli, segi eg' því alvöru-
þrungið og afdráttarlaust: Þetta er stórfelldasta sameiginlegt
velferðarmál íslendinga. Tungan er undirstaða ménningar
þeirra og sjálfstæðis. Á henni stendur því hamingja þjóðar-
irmar. Ég hef aldrei verið eins sannfærður um það og á
þeirri vargöld, senr vér nú lifum á.
Ása-Þór spennti sig megingjörðum og tólc sér í liönd liam-
arinn Mjölni, þegar liann þurfti að verja Ásgarð fyrir árás-
um trölia úr Austurvegi. Nú fer trölldómur nýjum eyðingar-
eldi um Ásgarð norrænnar menningar. Það er þvi sönn þörf
goðborins máttar til að hjarga því, sem bjargað verður. Og
þeirri orku eru Islendingar gæddir, séu þeir þess meðvit-
andi. Aflbrunnur hennar er vort máttuga mál, uppspretta
drengskapar og dáða. Vald þess er ávallt ungt, eins og gróð-
urmagnið, sem knýr brumið til að þrútna á vorin, ferslct eins
og vindurinn, lífrænt sem andardráttur frá ungum brjóst-
um, heitum af fögnuði og þrá.
Af hverju er það kallað móðurmál en ekki t. d. þjóðarmál,
landsmál eða föðurmál? Er það ekki af því, að það er innst
inni svo ástkært öllum sem móðir harni og miðlar þeim
sömu gæðum og hún, enda frá lienni þegið.
Móðurmálið er friðheilagt. Mér hefur aldrei liðið úr minni
lítil saga, sem letruð er í 13. kapítula Laxdælu og eg las, þeg-
ar eg var barn —- svo fögur er húiv.
„Þat var til t'íðenda einn morgun, er Höskuldr var geng-
inn út at sjá um hæ sinn; veðr var gott; skein sól ok var litt
á lopt komin; hann heyrði mannamál; hann gekk þangat til,
sem lækr féll fyrir túnbrekkunni; sá liann þar tvá memí ok
kenndi; var þar Óláfr, sonr Iians, ok móðir lians; fær hann
þá slcilit, at hon var eigi mállaus, því al lion talaði ])á mart
við sveininn". — Hin írslca konungsdóttir og amhátt íslenzka
höfðingjans, Iiöskuldar Dala-Kollssonar, hafði jafnan látizt
vera mállaus, frá því hún var hertelcin og þar til sonur henn-
ar var tveggja vetra gamall. Þá lcemst Höskuldur að þvi af
tilviljun, að Melkorka er farin að kenna syni þeirra móður-
mál sitt. Þó að það væri hinni tignu konu þvílikur helgidóm-
32 JÖBÐ