Jörð - 01.06.1942, Side 54

asta hátt. Sagan virðist ágæt túlkun á höfundinum sjálfum, eins
og hann er nú með „ramman safa“, stórhrotinn upprunaleika og
þó enn i viðjum lærisveinsins, og kennir þar ekki aðeins áhrifa
eins meistara, heldur margra ólíkra. Þetta er aðeins fyrsti þáttur
mikillar sögu með mikilli fyrirsögn, og er eftir höfund, sem sýnir
mikla hæfileika til skáldsagnagerðar og ætlar þó seint að geta gert
nokkra sögu svo úr garði, sem honum sýnist mundi vera unnt.
— Sögu Óskars Aðalsteins verður að telja byrjandaverk, en það
er undravert, hve mikið höfundurinn virðist kunna nú þegar. En
hann gætir þess líka, að færast ekki meira i fang en hann ræður
við. Saga hans er verkamanns saga, en rituð eins og úr lífi höf.
sjálfs, enda mun hann vera ungur verkamaður. Hann virðist gædd-
ur þeim sjaldgæfa hæfileika, að sjá það, sem hann lifir og hrærist
i; eiga sjónarmið til þess að geta skoðað það, án þess að hafa farið
burtu eða vera aðkomumaður. Þetta gefur vonir um, að hann eigi
fyrir höndum mikið landnám i íslenzkum bókmenntum, þó að hann
fari mjög yfirlætislítið af stað. — í Salti jarðar er góð lýsing á
aðkomukonunni í þorpinu, Ragnheiði Loftsdóttur, fátæku konunni.
sem finnur sig borna til aðals, þrátt fyrir alla örðugleika, sem að
steðja og lítil met örlaganna. Það er liressandi, að lesa þvilíka
hetjusögu sem þessa, ritaða af einlægni. En þvi miður er margt
í málfari og stíl þannig, að ekki er fallið til nákvæms lesturs.
Auk þessa hafa komið út söfn smásagna, eða þátta, eins og nú
er tekið að kalla það, svo sem Hjá 'Sól og Bil, eftir Huldu, og Bak við
tjöldin, eftir Hans klaufa. Ennfremur skáldsögur handa börnum,
t. d. Undir bláum seglum eftir Gunnar Magnúss og Vinir vorsins,
eftir Stefán Jónsson, Um loftin blá, eftir Sigurð Thorlacius. Enn
má geta þess, að út kom á árinu þriðja bindi af sögum Jóns Trausta
í annarri útgáfu, og voru í þessu bindi tvær af mestu sögum höf-
undarins, Leysing og Borgir.
Þessar ljóðabækur, gefnar út 1941, hafa JÖRÐ borizt til umsagnar:
1. Ljóðmæli eftir Brynjólf Oddsson.
2. Mánaskin, eftir Hugrúnu.
3. Ljóð eftir Guðfinnvi Jónsdóttur.
4. Álfar kvöldsins, eftir Guðmund Böðvarsson.
5. Edda Þórbergs Þórðarsonar.
(i. Dagmál, eftir Ingólf Ivristjánsson frá Hausthúsum.
7. Við lifum eitt sumar, eftir Steindór Sigurðsson.
Ljóðmæli Brynjólfs eru leifar frá 19. öldinni, eru eftir Reykvik-
ing, er var og hét eftir miðja öldina, sem var. Eru kvæði hans mörg
vel gerð og í þeim eru ýmsar skemmtilegar heimildir um Reykja-
vík á þeim döguin. IJitt eru allt ljóð samtímamanna, en eiginlega
er Edda Þórbergs einskonar endurkveðnar Andrarimur og Mána-
52
jöno