Jörð - 01.06.1942, Blaðsíða 93

Og ekkert sé — svo sem vera ber. En þótt ýms æfingaskilyrði séu
enn léleg og ófullkomin, er samt ólíku til að jafna þá og nú, þvi
að allar íþróttaiðkanir voru þá á byrjunarstigi og skilyrðin þar
<?ftir, en nú eru iþróttirnar búnar að festa rætur í þjóðlífinu og
skilningur almennings á gildi þeirra er sívaxandi. Mönnum er að
verða æ ljósara, hér eins og annarstaðar, að leikur æskunnar og
binn kerfisbundni og stefnubeindi leikur unglingsáranna, — iþrótt-
irnar, — er hinn öruggasti grundvöllur að því, að skapa heilbrigð-
an æskulýð — heilbrigða sál og hraustan likama.
listir og stjórnmál
Frh. af bls. 60.
2) Hefur hið opinbera rétt til að haga fjárstuðningi sínum og
iiðrum opinberum ráðstöfunum gagnvart listum og bókmenntum
þannig, að það geri upp á milli einstakra listamanna og rithöfunda
eftir sjónarmiðum, sem eru listinni sjálfri ekki beinlínis viðkom-
andi, en miðast við áhrif á hugsunarhátt almennings? Svar vort
byggist á svarinu við 1): Það getur verið réttmætt að gera þannig
l|PP á milli höfunda, eu það er vandasamt og fárra meðfæri —
og stjórnmálamenn vorir hafa yfirleitt ekki haldið eigin vettvangi
sínum svo hreinum, að vel fari á því, að þeir gangi fram fyrir
skjöldu, til að annast hreinlætið i garði lista og bókmennta.
3) Geta listamenn vísað á bug skoðunum leikmanna á list, með
tilvísun til þess, að lærdómur sé óhjákvæmilegt skilyrði þess, að
l'm réttmæta eiginskoðun á list geti verið að ræða? Svar vort:
Engir sérfræðingar geta sett sig á svo háan liest í málefnum, sem
ekki eru strangt vísindaleg. Það er alkunna, að vísindin breytast i
sifellu og að listir eru háðar tízku. Almenn heilbrigð skynsemi og
Hlfinning eiga hér allt af jafnt atkvæði til móts við lærdóm, —
og þó að vísu ekki nema þjálfaðar hafi verið af alúð eða standi
a hreinni undirstöðu náttúrlegs og göfugs hugsunarháttar. Hins-
ve8ar kemur ekki til mála, að einstakur maður, hvort heldur er
Iserður eða leikur, né fámenn »nefnd, fái opinbert eindæmi, til að
kveða niður, með fjárhagslegri þvingun eða öðrum opinberum að-
Serðuni, beilar listastefnur eða leit listarinnar að „nýjum lönd-
unr', — hversu fálmandi, sem hún kann að vera um hríð.
Auk þessara almennu atriða liggja fyrir knýjandi spurningar
Serstakara eðlis. Fremst þeirra ér: Á hr. Jónas Jónsson að halda
^ormannssæti sínu í Menntamálaráði? Svar vort: Maður, sem í
opmberri trúnaðarstöðu sætir jafnharðri ádeilu af hálfu þeirra,
sein hann á einkum að skipta við, á að afsala sér slöðu sinni. Hins
Niðurlag á bls. 113.
91
JiÍRÐ