Árbók Háskóla Íslands - 02.02.1923, Page 127

Skáldið.
I.
Nafn skáldsins, seni Völuspá kvað, vitum vér eigi, og menn
munu varla nokkurn tíma vita það með fullri vissu. En þó
verður ekki sagt, að maðurinn sé oss með öllu ókunnur.
Emerson hefur sagt um Shakespeare, það stórskáld siðari
alda, sem fæstar og fátækastar heimildir eru um: »So far
from Shakespeare’s being the least known, he is the one
person, in all modern history, known to us«. Svo djarft
verður ekki að orði kveðið um höfund Völuspár. En kom-
umst vér ekki nær mergi mannsins, ef vér heyrum lífsskoð-
un hans með hans eigin orðum, en þó að vér höfum tals-
vert af vafasömum heimildum um ælt hans og ætiferil?
Svo framarlega sem skilningur vor á kvæðinu er réttur i
aðalatriðum, vitum vér ef til vill meira (ekki fleira) um
höfund þess en nokkurn annan norrænan mann fyrir 1100,
að Agli einum undanteknum.
En til þess að nálægjast höfundinn er nauðsynlegt að líta
yfir hið helzta, sem bent verður á um stöðu kvæðisins í
bókmentum og menningu, og hvar og hvenær það er ort.
Völuspá og Enginn má láta það glepja sér sýn, að Völuspá
Eddukvæði. er varðveitt i safni með öðrum kvæðum og á
flokksheiti með þeim í bókmentasögunni. Því
betur sem maður kynnist kvæðinu, þvi Ijósari verður sér-
staða þess meðal Eddukvæða. En ekki verður skýrari hug-
mynd um það gefin í fljótu bragði, en með því að bera
saman Völuspá og Vafþrúðnismál, grannkvæði um svipað
efni. Hér er ekki rúm til þess að fara með þann saman-
burð út í æsar, enda nóg að drepa á meginatriði, þeim til
leiðbeiningar, er sjálfir vilja betur skoða.
Umgerðin i Vfþrm. er sjálfstæð saga, og alls ekki runn-
in saman við efnið. Hverjir þulir sem vera skyldi gátu
skifzt svo orðum á, og er enginn munur á frásagnarhætti