Búnaðarrit - 01.01.1994, Qupperneq 238

upphafi og skipulagt notkun þess var
þessi: „Með þessu efni hygg ég að megi
fullyrða að vér höfum nú fengið þá vörn
gegn bráðapest, sem fyllilega megi vel við
una og verði það almennt notað af fjáreig-
endum eru litlar líkur til að bráðapest gjöri
framar nokkurn verulegan skaða hér á
landi, síst nokkuð líkt því tjóni, sem hún
gerði hér áður fyrri.“
Þó voru alltaf öðru hvoru nokkur brögð
að því að kindur sem búið var að bólusetja
færu úr bráðapest að talið var. Aldrei mun
það þó hafa verið kannað til fullnustu.
Það mun þó eigi að síður hafa verið
ástæðan fyrir því að málið var tekið upp á
Búnaðarþingi árið 1925 og fól þingið
stjórn félagsins „að skora á stjórnarráð ís-
lands að hlutast til um að nóg bóluefni
væri hér fyrir hendi, og í öðru lagi að hlut-
ast til um á þann hátt sem henni þætti best
við eiga að bóluefnið yrði sem best
Á Búnaðarþingi 1927 er mál þetta enn á dagskrá og þá farið að ræða um
að framleiða bóluefni gegn bráðapest hér á landi. Var leitað álits Nielsar
Dungal, dósents er þá hafði hafið störf á rannsóknarstofu í Kirkjustræti 12.
Gerði hann lauslega áætlun um kostnað við að koma á fót fullkominni
aðstöðu til framleiðslu á bráðapestarbóluefni og nauðsynlegra rannsókna
tengdum því. Áætlaði hann kostnað 150-200 þúsund krónur, upphæð sem
menn töldu sig ekki ráða við.
Síðar komst mál þetta til landbúnaðarnefnda Alþingis og að tilhlutan
landsstjórnarinnar hóf Niels Dungal tilraunir með framleiðslu á bóluefni
gegn bráðapest árið 1928. Um þetta mál fórust Dungal svo orð m.a.: „I
Danmörku er engin þörf fyrir bráðapestarbóluefni. Rannsóknarstofa dýra-
sjúkdóma í Kaupmannahöfn hefur því eingöngu búið til bráðapestarbólu-
efni fyrir okkur og Færeyinga. Nú er auðvitað eðlilegast að við björgum
okkur í þessu efni sjálfir. I Danmörku er ekki hægt að prófa bóluefnið á ís-
lensku fé en án þess er ekki hægt að tryggja sér að bóluefnið sé bæði gott
og óskaðlegt.“
„Danska bóluefnið hefur haft tvo verulega ókosti: Annan þann að það er
duft, sem iðulega gengur illa að hræra úl án þess að það verði kekkjótt og
því lítt mögulegt að tryggja sér að skammtarnir verði jafnsterkir, liinn þann,
v á
Prófessor Niels P. Ditngal
(1897-1965).
Þróaði nýja gerð af bóluefni
gegn bráðapest („íslenska"
bóluefnið).
232