Búfræðingurinn - 01.01.1944, Blaðsíða 139

Enskt fé á Islandi.
Eftir Runólf SvhinssÓn, skólastjóra.
Englendingar voru brautryðjendur um marga hluti á sviði
búfjárræktar. Á ]>að alveg sérstaklega við um kynbætur ailar,
myndun nýrra búfjárlcynja og kynblandanir. í tvær aldir hafa
þeir unnið markvisst að þessum málum og náðu fyrstir allra
landbúnaðarþjóða verulegri kynfestu í ýmsa búfjárstofna
sína og mynduðu fyrstir manna hreinræktuð búfjárkyn. Nú
eru ræktuð í Stóra-Bretiandi um 20 nautgripakyn, yi'ir 30
sauðfjárkyn, 15 hestakyn, 10 svínakyn og fjöldi alifuglakynja.
Flest þessara kynja eru lil orðin fyrir ræktun og kynbætur í
Bretlandi. Verðmæti þeirra er yfirleitt svo mikið, að flestar
landbúnaðarþjóðir heims hafa, bæði fyrr og síðar, séð ástæðu
til að sækja til Bretlands kynbótadýr af öllum áðurnefndu
búfjártegundunum, oft í stórum stil. Enda er nú svo komið,
að því nær öll liezlu búfjárkyn heimsins eiga að meira eða
minna leyti rót sína að rekja lil Bretlands. Góð kynbótadýr
eru á friðartímum árlega flutt til flestra landa í Evrópu og í
aðrar heimsálfur, og jafnvel nú á þessuin síðustu og verstu
stríðstímum er búfé frá Bretlandi flutt lil ýmissa landa í
Norður- og Suður-Ameríku.
Það mætti öllum, sem við lnifjárrækt fást, Ijóst vera, að
]iað tekur langan tíma og kostar mikið fé og mikla fyrirhöfn
að kynfestn eftirsótta eiginleika búfjárins og útrýma göllum
þess eða að búa til ný verðmæt kyn. Það má því fullvrða, að
gallalausir gripir af þrautræktuðnm kynjum, sem búið er að
festa hina verðmætu eiginleika í, verða seint eða aldrei ol'
dýru verði keyptir. Þetta vita vel menntaðir bændur ýmissa
landbúnaðarþjóða og kaupa því oft kvnbótadýr að, hvar sem
þau eru að fá og hvað sem þau lcosta.
Bretum hefur tekizt betur en flestum öðrum að halda hin-
um mörgu búfjárkynjum aðgréindum og hreinum, en þó
jafnframt gengið langt í þvi að viðhafa fjölbreytta einblend-