Búfræðingurinn - 01.01.1944, Blaðsíða 77

B l' F H Æ ÐIXGUR I N N
75
rannsökuð er síðari hluta vetrar, er því aðeins góð vara, að
vatnsmagnið sé'ekki yfir 14—15%. Korn, sem hefur 17—18%
vatn, þolir illa geymslu og tapar grómagniiiu ótrúlega fljótt.
5) llm þúsundkornaþyngdina og rúmþyngd kornsins er þetta að
segja: Þúsundkornaþyngdin er gefin upp í grömmum og er
mœlikvarði á stœrð jiess, ef um þurrt korn er að ræða. Rúm-
þyngdin eða hektolítraþyngdin gefur iil kynna, hve kornið
er vel lireinsað og með hve föstum kjarna. En ekki er hægt að
dæma útsæði eftir rúmþyngdinni, þó að hún sé há, þvi að
brotið og skaddað korn getnr haft háa rúmþyngd, en korn,
sem vegur minna óbrotið og ófágað, verður venjulega betra
útsæði. Þúsundkornaþyngdin gefur því betri vitneskju um
gæði kornsins til útsæðis en hvað hver lítri vegur af því.
fslenzkt sexraða bygg nær oft 34—38 gramma þyngd hver
1000 körn, en hektolilravigtin er venjulega lægri hér en á
erlendu samtegunda byggi. Einkuln i rigningasumrum vill rúm-
vigtin verða lág og svipuð mjög og á færeysku byggi. Hér á
Suðurlandi verður t. d. bygg oft með minni rúmvigt en á
Norðurlandi, þó að þúsundkornaþyngdin sé jöfn eða meiri.
(i) Heilbrigði útsæðisins er mikilvægt atriði, þvi að kornvara, sem
er sýkt, t. d. af sótsveppum eða skaðsemdadýrum, er stór-
gölluð til útsæðis.
Til þess að framleiða gott bygg- og liafraútsæði hér á landi þarf
að gæta eftirfarandi atriða:
1) Rækta ber það kornafbrigði, sem þroskast snemma og á við
ræktunarskilyrðin.
2) Sá ber eins snemma vors og kostur er i hvert skipti, ]:vi fyrr
þroskast kornið.
3) Byrja ber uppskeru, þegar kornið er að verða gulþroslcað.
4) Þurrka ber kornið vel úti og hirða það þurrt og gæla þess,
að kornið skaddist ekki við þreskingii;
ó) Geyma ber kornið vel ])urrt á svölum og þurrum stað frá
hausti til vors.
Þeir, sem nota útsæði af eigin framleiðslu, verða að liafa það
i lniga að sá því aldrei fyrr en vitað er við spirunartilraun, hve
vel það getur gróið.
Bezt er að nota shersta kornið lil útsæðis, þvi að það gefur
])róltmestar plöntur. Þó að ekki séu til hreinsivélar, sem flokka
kornið í mismunándi kornstærðir, má vel ná i stærsta kornið á
þann hátl að kasta því til með skúfln á timburgólfi. Hrýtur þá
stærsta kornið lengst, en það smærra fellur næst manni. En svo
er eftir að vita um grómagn þess, en það á að vera mjög auðvelt
með þvi að gera spinmartilraun.
Hún er framkvæmd á þann hátt að taka meðalsýnishorn af þvi