Búfræðingurinn - 01.01.1944, Blaðsíða 52

50
BÚFRÆÐINGURINN
Hafrar cru sjálffrjóvga eins og bygg, en J)ó getur aðl'rjóvgun átt sér
stað. Hafrar gera ekki eins miklar kröfur til jarðvegar og liygg, Jiurfa
eklíi eins kalkríkan jarðveg og liað. Hafrar Jiurfa lengri vaxtartíma en
liygg (sexraða) og nota betur langan, frostlausan sprettutima, Jió að
hiti sé lágur. Þéir Jiola lietur úrkomu en bygg og ná oftast ágætum
kornþroska hér á Suðurlandi. Yfirleitt má rækta hafra til þroskunar á
öllum Jieim jarðvegartegundum, sem venjulegt gras vex i, en bezti jarð-
vegur mun J>ó vera góð leirmóajörð, eltki mjög Jiurrlend (hólar eða Itá-
vaðar). Framræst mýri getur og verið gott hafraland.
Áburður fer eftir jarðvegi og forræktun. Eftir kartöflur eða belg-
jurtagrænfóður mun venjulega ckki Jiurfa annan áburð en fosfórsýru.
Annars Jmrfa hafrar svipað áburðarmagn og bygg, en þeir geta betur
náð næringu úr jörðinni, og er því torleystari áburður notliæfur fyrir
Jjá, t. d. búfjáráburður, og er Jiá helzt að nota gamlan, brotinn áburð
eða malað sauðatað. Eins er hæfilega mikill tilbúinn áburður í réttum
hlutföllum ágætur og l>að úrræði, sem mest liefur verið notað við til-
raunir í hafrarækt til Jiroskunar. Mörg afbrigði af höfrum þola illa
mjög þurrlendan jarðveg, og vilja í þurrkasumrum, einkum ef þurrt er
í júní, koma ljósleitir blcttir á blöðin (dílavciki), sem oft eru með
dökkri eða rauðleitri rönd i kring, og er ástandi jaröVegs um .að kenna.
En nokkuð má draga úr J>essu með þvi að bera 50 kg af mangansulfati
snemma vors á ha. Eins getur hjálpað að bcra á brennisteinssúrt
ammoniak sem köfnunarefnisáburð í stað J>ess köfnunarefnisáburðar,
sem þarf að bera á. En það á cinnig að bera sncmma á. Svartir og
gráir hafrar eru ónæmir fyrir dilaveiki. Öllum áburði, sein l>arf við
hafrarækt, er bezt að dreifa rétt fyrir sáningu eða um J>ann tima, er
sáning fer fram.
b. Slcilyrði fyrir ræktun hafra.
Bezt vaxa hafrar í vel unnum jarðvegi, og er liaustplæging undir
flestum kringumstæðum bezt. Þó geta hafrar fremur en l>ygg vaxið i
kögglóttum og illa unnum jarðvegi, en ]>ar verður árangur siðri. Sá
J>arf höfrum lieldur fyrr en sexraða byggi, og J>cir J>ola betur vor-
frost en J>að. Auk l>css er mesta tryggingin fyrir J>roskun nægilega
snemma hausts að sá sem fyrst. Snemmsánir hafrar verða siður fyrir
ryði og sótöxuin en siðsánir, ault ]>ess verður kornið fyllra og betra.
Gæta ber ]>ó J>ess að sá ekki liöfrum fyrr en frost er farið úr í efstu
8—10 cm jarðvegarins. Því að sáning á klaka eða J>ví sem næst getur
dregið úr grómagni útsæðisins, einkum ef illa viðrar eftir sáningu. Sáð-
kornið ]>arf að vera af góðri tegund og útsæðið vel J>roskað, með gró-
magni ekki undir 80%. Áríðandi er að velja rétt afbrigði til ræktunar-
innar, J>ví að á J>ví veltur oft sá árangur, sem af ræktuninni fæst.
c. Helzlu afbrigði.
Síðan 1928 liafa verið reynd mörg afbrigði af liöfrum bæði frá Norð-
urlöndum og Kanada. Bezt hafa reynzt hafraafbrigði frá Noregi. Þau hafa